*İngiltere denizaltısı HMS Vengance/Efe.
Fransa savunma bakanı, İngiltere, ABD ve Avustralya arasındaki yeni güvenlik anlaşmasının (Aukus) yol açtığı tartışmanın ortasında İngiltereli mevkidaşı ile görüşmeleri iptal etti.
- NOT: AUKUS; Avustralya, United Kingdom-UK-Birleşik Krallık ve United States-US-Birleşik Devletler) üçlüsünün kısaltması.
Paris, Avustralya'nın nükleer enerjili denizaltılar inşa etmek için Aukus anlaşmasını imzalamasından ve bu süreçte Fransa ile büyük bir sözleşmeden çekilmesinden sonra diplomatik hamlelerine devam ediyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Fransa'nın anlaşmadan endişe edecek bir şeyi olmadığını söyledi.
Ancak Florence Parly'nin İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace ile bu hafta Londra'da yapacağı görüşme iptal edildi.
İki günlük görüşmelerde eşbaşkanlık yapacak olan ve İngiltere'nin eski Fransa büyükelçisi Lord Ricketts, toplantının "daha ileri bir tarihe ertelendiğini" doğruladı.
"Arkadan bıçaklama"
İngiltere'nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika'dan sorumlu Devlet Bakanı James Cleverly ise BBC Breakfast'a "tüm ikili ilişkilerin gerginlik dönemlerinden geçtiğini" söyledi, ancak "Fransa ile ilişkimizin eninde sonunda devam edeceğinden kesinlikle şüphem yok" dedi.
Avustralya ve ABD ile yapılan anlaşmanın, uzun süredir devam eden iki savunma ortağıyla olan ilişkiyi "güçlendirmeyi ve derinleştirmeyi" ve İngiltere'deki yüksek teknoloji üretim ve teknoloji şirketlerini desteklemeyi amaçladığını söyledi.
Çin'in tartışmalı Güney Çin Denizi'ndeki etkisine karşı koyma çabası olarak görülen ve geçen hafta aracılık edilen Aukus anlaşması, Avustralya'nın 2016 yılında Fransa'nın 12 geleneksel denizaltı inşa etmesi için imzaladığı 37 milyar dolarlık (27 milyar sterlin) anlaşmayı sonlandırdı.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, olayı "müttefikler ve ortaklar arasında kabul edilemez bir davranış" oluşturan "arkadan bıçaklama" olarak nitelendirdi.
Ve müttefikler arasında neredeyse benzeri görülmemiş bir adımla, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Washington ve Canberra'daki Fransalı büyükelçilerinin geri çağrılmasını emretti.
"Sevgimiz yok olmaz"
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yer alacağı New York'a yaptığı uçuş sırasında konuşan Boris Johnson, Fransa'nın ittifak hakkında "endişelenmemesi" gerektiğini söyledi ve İngiliz-Fransız ilişkilerinin "radikal" olduğunda ısrar etti.
Başbakan, İngiltere ve Fransa'nın "çok önemli" olarak nitelendirdiği "çok dostane bir ilişkiye" sahip olduğunu söyledi.
Johnson, gazetecilere verdiği demeçte, "Fransa'ya olan sevgimiz yok olmaz" dedi ve ekledi:
"Aukus hiçbir şekilde sıfır toplamlı olmak anlamına gelmez, dışlayıcı olmak anlamına gelmez. Bu kimsenin, özellikle de Fransız dostlarımızın endişelenmesi gereken bir şey değil."
Avustralya ne diyor?
Bu arada Avustralya, Fransa ile yaptığı anlaşmayı Aukus paktı lehine rafa kaldırma kararını savundu.
Başbakan Scott Morrison, Pazar günü yaptığı konuşmada Avustralya'nın yalan söylediği yönündeki suçlamaları reddetti ve Fransa'nın anlaşmayı bozmaya hazır olduğunun farkında olması gerektiğini söyledi.
Anlaşma, Avustralya'nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltıları işleten dünyada yedinci ülke olacağı anlamına geliyor.
Anlaşma ayrıca müttefiklerin siber yetenekleri, yapay zekayı ve diğer denizaltı teknolojilerini paylaşmasını sağlayacak.
Anlaşma, Çin tarafından "Soğuk Savaş zihniyeti" olarak nitelenmişti.
Aukus hakkında notlar
- AUKUS (üç üye ülkenin isimlerinin kısaltması), 15 Eylül 2021 tarihinde Avustralya, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından ilan edilen üçlü bir güvenlik paktı.
- Paktla birlikte, ABD ve Birleşik Krallık, Avustralya'yı destekleyerek nükleer enerjili denizaltılar geliştirmesine ve konuşlandırmasına yardım etmeyi ve Pasifik bölgesinde Batı'nın askeri varlığına katkıda bulunmayı hedefliyor.
- Anlaşma, yapay zeka, siber savaş, sualtı yetenekleri ve uzun menzilli saldırı yetenekleri gibi kilit alanları kapsıyor. Ayrıca, nükleer savunma altyapısında (muhtemelen Birleşik Devletler ve Birleşik Krallık ile sınırlı olan) bir nükleer bileşen de içeriyor.
- Anlaşma, askeri yeteneklere odaklanacak ve onu Yeni Zelanda ve Kanada'yı da içeren Five Eyes istihbarat paylaşım ittifakından ayıracak.
- Anlaşma, Çin'e karşı uluslararası bir hamle olarak da nitelendiriliyor.
(PT)
.jpg)
