Cem Argun’un arkadaşları onu aralarında yaşatmak ve yeni insanlarla tanıştırmak için “İnşaat Serisi” fotoğraflarından derlenen Cem Argun fotoğraf sergisi ve kitabını hayata geçirdiler.
Mayıs 2020’de yaşamını kaybeden fotoğraf sanatçısı Cem Argun, arkadaşlarının kendisi için düzenlediği sergiyle anılıyor.
İstanbul Karaköy’deki Mimarlar Odası’nda geçen Pazar (12 Haziran 2022) açılan sergide, Argun’un çektiği fotoğraflar sanatseverlerle buluşturuldu. Sergi, 25 Haziran'da sona erecek.
“Cem bir aktivistti; inisiyatif olarak, birey olarak, hatta bir sivil itaatsiz olarak konuya yaklaşıyordu ve üzerine çok tatlı ince ince çalışıyordu. Bunu bir görev ya da sorumluluk gibi değil hayatının bir parçası haline getiriyordu. Biz de bu yaklaşımını sürdürebilmek ve ismini yaşatabilmek adına “İnşaat Serisi” fotoğraf sergisini oluşturduk.”
“Cem'in sanatçı ve entelektüel bir sürü dostu vardı. Herkes onu tanıyor gibiydi. Hepimizi sanata teşvik ederdi. Gezi direnişine katılıp mücadele etmişti. Cem’in maneviyatı bize hep güç verecek.”
Cem Argun sergisinin oluşumuna katkı sağlayan arkadaşlarından Metin Özarslan ve Serin Erengezgin ile konuştuk.
Özarslan ve Erengezgin, sergiye gelen insanlara Cem’i anlatmak için diğer arkadaşlarının da katılımıyla dönüşümlü olarak sergi alanında nöbet tutuyor.
“Cem’in bir hayali vardı”
Cem Argun’un gezmeye ve özgürlüğüne düşkünlüğünden söz eden Özarslan anma programda dostlarıyla beraber Cem'i yad ettiklerini, kitaplar, fotoğraflar ve hayatı üzerine konuştuklarını söyledi.
Argun’un fotoğraf kitabı çıkartmak ve fotoğraf sergisi açmak istediğini anlatan Özarslan “Cem hayalini gerçekleştiremeden aramızdan ayrıldı ama biz onun hayalini gerçekleştirmek için bu yola çıktık. Serginin düzenlenmesinde 10-15 kişi çalıştı fakat baktığımızda bu sayı birilerine dokunmaya çalışan yüzlerce kişiye kadar tırmanıyor” dedi.
İnşaat Serisi
Sergi Argun’un arkadaşlarının ortak emek ve çalışmasıyla oluşturuldu. Kitabın finansmanı Organik kimyadan Stefano Koslowski’nin desteğiyle sağlanırken fotoğrafların ilk basımını Oskar Fuchs üstlendi.
Fotoğrafların seçimi Çerkes Karadağ tarafından yapıldı ve daha birçok ismin katılımıyla Argun’un hayali gerçekleştirildi.
Sergide Argun’un çocukluğundan yetişkinliğine kadar anılarını içeren bir fotoğraf köşesi yapıldı. Engin Sezer tarafından algoritmayla Argun’un fotoğraflarından portresi oluşturularak büyüteç ile sergiledi. Argun’un videoları ve fotoğraflarından oluşan 4 belgesel sunumu hazırlandı. “İnşaat Serisi” ise Argun’un mimar olma isteği, mimariye olan ilgisi nedeniyle özellikle seçildi.
İstanbul’a çık
İstanbul’a çık projesini fikrinin sahibi Serin Erengezgin’den dinledik. Erengezgin fikri koşarak bağış toplayan “adım adım” modelinden esinlenerek oluşturduklarını söyledi.
“Tekerlekli sandalyeni al harekete geç” sloganıyla Omurilik Felçlileri Derneği için tekerlekli sandalye kullanan kişileri iterek bir grubun koşmaya başladığından bahseden Erengezgin bu etkinliklerle İstanbul’da tekerlekli sandalye için koşu alanı olmadığını fark ettiklerini ve “engel dedektifi” fikrinin bu şekilde ortaya çıktığını anlattı:
“İstanbul'a çık için 2019 sonbaharında bir ekip oluştu ve İstanbul'a çıkalım, düzgün kaldırımların nerede olduğunu bulalım, olmayanları da talep edelim diyerek ilerledik. Ayda bir kez Topkapı 1453 Tarih Müzesi’nden başlayarak sokak oyunları oynadık, bir sürü etkinlik yaptık. İlerleyen zamanda saha alanımız genişledi. Gittiğimiz yerlerde ‘Tekerlekli sandalye kullanan biri için yakında tuvalet var mı, rampası nasıl konumlanıp hangi açıyla yapılmış, toplu ulaşım tekerlekli sandalye kullanımı için uygun mu?’ gibi sorularla engel dedektifliği yaptık.”
Engelleri evlat edinmek
Özarslan, engeli dönüştürme misyonlarından bahsetti:
“Engelleri kendimize evlat edinerek dönüştürmek gibi bir vizyonumuz vardı. Cem de bunun aktivistlerindendi. Bunun için önce engelleri tanımlıyoruz ama sadece engeli tanımlamak yetmiyor. Bu engeli kendimize evlat ediniyoruz. Dönüşmesi için devletin hangi kurumuyla, kamunun hangi noktasıyla irtibata geçmek gerekiyorsa engel dedektifi olarak bu sorumluluğu üsteleniyoruz.
"Oranın sorumlusuna gruptaki arkadaşlarımızla beraber nazik, tatlı bir dilekçe yazarak altına imzalarımızı atıp değiştirilmesi, dönüştürülmesi için bir talepte bulunuyoruz. Sonrasında gerçekleştirilme aşamasını kontrol ediyoruz. Eğer bu engelde dönüştüyse ve artık oradaki yapı erişilebilir bir hale geldiyse bunu ilan ederek sorunun tespit edilip çözüldüğünü duyuruyoruz.”
Devletin engelli yönetmeliği olduğundan bahseden Erengezgin çalışmaların sadece göstermelik olarak yapıldığına, kullanıma uygun olmadığına ve ulaşımda rant konuları döndüğüne de değiniyor.
Yaşayan kitap
“Toplum gönüllülerinin oluşturduğu bir yaşayan kütüphane organizasyonunda Cem yaşayan kitap olarak görev alıyordu. Hepimiz bir şekilde çeşitli tiplerle, yaftalarla damgalanıyoruz. Cem'in yaftasıysa engellilik oluyordu bu nedenle Cem katıldığında engeli ile ilgili konuşacağını sanırken heyecanla fotoğraf hakkında konuşmaya başladıklarını anlatmıştı. Cem’in sanatı engelinden üstündü.
“Bakış açısı, durduğu yer ve yükseklik olağan fotoğraftan biraz daha aşağıda kalıyordu. Farklı bir noktadan bakarak kamerayı yönlendirebiliyor ve açıyı yakalayabiliyordu. Çok güzel bir gözü vardı.”
Sergi geliri Cem Argun fotoğraf ödülü fonu için kullanılacak
İstanbul Fotoğraf Sinema Amatörleri Derneği (İFSAK) ile görüştüklerini söyleyen Özarslan Cem Argun adına engelleri dönüştürmeye yönelik bir fotoğraf yarışması yapacaklarından bahsetti. Birincilik ödülü Argun’un ailesi tarafından Argun’un fotoğraf makinesi olarak belirlendi. İkincilik ve üçüncülük ödülü ise sergideki fotoğrafların satışından elde edilen fonla karşılanacak. Fotoğraflar basım maliyeti olan 700 liradan satılıyor.
Argun, Cem Kıvırcık ile yaptığı röportajda fotoğrafa başlanma hikayesinden bahsediyor. İlk fotoğraf makinesini abisi, daha profesyoneli ise tanıdığı insanlar tarafından alınmış ve bununla birlikte akülü tekerlekli sandalyede hediye edilmiş. Arkadaşlarına göre hediyeler insanların Argun’a olan inancını sembolize ediyor: “Cem hepimizi etkiledi ve harekete geçirdi.”
Argun gibi cam kırığı hastalığıyla yaşamını süren gazeteci Elif Gamze Bozo’nun “Elifce Söyleşiler” programına katılan Erengezgin, Cem Kıvırcık ile Argun’un röportajının detaylarını anlattığı “Cem Argun Anısını Düzenlenen Sergi Hakkında” isimli bölümü oluşturdu.
Sosyal kuluçka
“Bilgi Üniversitesi 2014’te sosyal kuluçkayı oluşturmaya karar vermişti. Biz de Eğitim vermek ve modeli çoğaltmak için 2014’ün Haziran ayında tekrar bir ekip olmak üzere bir çağrı yapmıştık. Sosyal kuluçka fikrini üreten Yörük Kurtaran idi. Çarpan etkisinin peşine düşerek ‘Dernek, vakıf gibi kurumsal tüzel kişiliği olanların dışında ki gruplar nasıl güçlendirebilir?’ sorusuyla sosyal kuluçka oluştu.
Erengezgin “İyi bir kaldırım inşa ettiğinizde demokrasi inşa etmiş oluyorsunuz” mottosundan yola çıkarak bir şehrin ulaşımının insan ilişkilerine olan etkisinden söz etti: “Bizi birbirimize düşman eden bir şehir altyapısı var ve ben dönüşümü sağlayacağımız örgütlenme gücünü içimde hissediyorum.”
12 Haziran'da açılan Cem Argun fotoğraf sergisi 25 Haziran'a kadar Türkiye Mimarlar Odası İstanbul Şubesi (Karaköy)'de sergilenmeye devam edecek.
Cem Argun Hakkında
“Cam kemik” hastalığı nedeniyle yürüme engeli vardı. Öğrenmeye olan sevgisiyle birinci sınıfı evde annesinden aldığı okuma ve yazma bilgisiyle atladı. Sağlık problemleri nedeni ile örgün eğitime devam edemedi. Mimar olmak istediği için fotoğrafçılığıyla bu yanını besledi ve İnşaat Serisi isimli bir fotoğraf albümü yaptı. 2020 Mayıs'ında geçirdiği rahatsızlık nedeniyle hayatını kaybetti.
(AK/EMK)
