Feminist aktivist, çevirmen, akademisyen, yazar Şirin Tekeli Bodrum’da düzenlenen törenin ardından İstanbul’a uğurlandı.
Feministler, Bodrum Belediyesi Konacık Cenaze İşleri Müdürlüğü önünde düzenlenen törene mor kıyafetler ve ellerinde begonvillerle katıldı.
Tekeli'nin tabutuna, Bodrum Kadın Dayanışma Derneği'nin mor flaması serilip, begonviller bırakıldı. Ardından kadınlar Tekeli’nin tabutunu taşıdı.
Tekeli'nin, ölümünden önce kadavra olarak kullanılmak üzere bağışladığı bedeni, İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi önünde saat 19.00’da karşılanacak.
Erozan: İlklere imza attı
Cenazenin uğurlanmasının ardından konuşan Bodrum Kadın Dayanışma Derneği Başkanı Figan Erozan, Tekeli'yi bir daha göremeyecek olmanın üzüntüsünü yaşadıklarını belirtti.
"Ancak, asla yasta değiliz. Yas tutmayacağız. Şirin hayatı boyunca bir kadın mücadelesi verdi. Hayatında ilklere imza attı ve ilkler dediği şeyler hep devrimsel, dönüşümsel şeylerdi. Normal şeylerin ilklerini yapmadı O. İnsan haklarının savunucusu oldu. Kadın Sığınağı Vakfı'nın ve Kadın Eserleri Kütüphanesi'nin kurucusu oldu. Düşüncelerini paylaştığı kadınlarla da Türkiye'de ilk defa feminist hareketi sözünü oluşturdu.
"Biz ondan sonra gelen kuşak kadınlarız. Bugün burada, her kuşaktan kadın olarak varız. Artık sadece Şirin'e dokunamayacağız. Şirin'e dokunamamak, 'Şirin yok oldu' demek değil. Çünkü Şirin, sözleriyle, politikalarıyla duruşuyla itirazları ile ortada. Hepimiz Şirin'in farklı farklı birer başka yüzleriyiz. Çünkü hepimiz feminist hareketlerden gelen, feminist mücadele veren kadınlarız, inatçı ve ısrarcıyız. Asla itaat etmiyoruz ve asla boyun eğmiyoruz. Şirin de böyle bir kadındı ve biz O'nun itirazının devam sürecinin kadınlarıyız.
"Şirin, sözde bilim kadını değildi. Dolayısıyla öldükten sonra o naaşa ihtiyacı olmadığını biliyordu. Ondan sonraki gençlerin, tıp alanında kendilerini geçiştirmeleri için bedenin incelenmek üzere bıraktı. Bedenine tapınılmasını istemedi. Bedenini insanların hizmetine sundu. Kaçımız böyle inanmayı becerebiliyoruz? Bence biraz inanç derken inancı da sorgulamayı öğrenmeliyiz. Gerçekten bu dünyadaki inanç, insana, yaşadığın dünyaya ve evrene bir şeyler yapabilmek, katkı sunabilmektir. Şirin, her şeyi ile bunu yaptı.”
Şirin Tekeli hakkında
1944'te Ankara'da doğdu. Lise öğrenimini Ankara Kız Lisesi'nde tamamladı. 1961-1963 arasında Paris'te Fransızca öğrendi ve hukuk fakültesine başladı, daha sonra İsviçre'de Lozan Üniversitesi'ne geçti. Siyaset Bilimi Anabilim Dalında öğrenim gördü.
1968-1981 yılları arasında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde asistanlık öğretim üyeliği yaptı. Doçentlik tezi kadınların siyasete katılımı üzerine karşılaştırmalı bir araştırma olan Tekeli'nin araştırması, 1982'de Birikim Yayınları tarafından basıldı (Kadınlar ve Siyasal-Toplumsal Hayat, Birikim, İstanbul).
1981'de YÖK'ün yürürlüğe girmesi üzerine üniversiteden istifa etti ve bir daha dönmedi. Feminist hareketin içindeydi, Medeni Kanun değişikliği için "Dilekçe kampanyası"(1984), Dayağa karşı protesto yürüyüşü (1987), Kariye Şenliği’ne (1987) katıldı.
1989'da Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı'nın kuruluş çalışmalarını başlattı. 1996 yılına kadar Kütüphane'de gönüllü olarak çalıştı.
1988'de Kadınlar İçin adlı makaleler derlemesini (Alan, İstanbul), 1990'da Meryem Koray ile birlikte yazdığı Kadınlarla İlgili Eşitlik Politikaları kitabını (TÜSES, İstanbul) yayımlandı. Aynı yıl, Kadın Bakış Açısından Türkiye'de Kadınlar (İletişim, İstanbul) kitabını derledi. Bu kitap, 1995 ve 2010 yıllarında yeniden basıldı ve Almanca (1991) ve İngilizce (1995) baskıları da yapıldı.
1997 yılında KA-DER (Kadın Adayları Destekleme Derneği), Anakültür Kooperatifi ve Winpeace -Türk ve Yunan Kadınları Barış Girişimi'nin oluşumunda kurucu olarak yer aldı.
Üniversiteden ayrıldıktan sonra çeviriler yaptı. 2011 yılına kadar, Fransızca ve İngilizce'den çoğu kadınlar ve demokrasi ile ilgili 25 kitap çevirdi; (Andrée Michel, Feminizm, Kadın Çevresi, 1984; Elisabeth Badinter, Biri Ötekidir, Afa, 1992; Halide Messaudi, Cezayir'de Kadın Olmak, Metis, 1996; Diane Scully (L. Aytek ile birlikte), Tecavüz, Metis, 1994; Germaine Tillion (N. Sirman ile birlikte), Harem ve Kuzenler, Metis 2006; Semih Vaner (der.), Yirmibirinci Yüzyıl Başında Türkiye, Kitapyayınevi 2009; Dejanirah Couto (der.), Harp ve Sulh Avrupa ve Osmanlılar, Kitapyayınevi, 2010 vb.)
Son kitabı: "Feminizmi Düşünmek"
Şirin Tekeli'nin yayınlanan son kitabının adı "Feminizmi Düşünmek" idi (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları-2017).
Tekeli, bu kitabı yazma amacını şöyle aktarmıştı: "… neredeyse kırk yıllık bir döneme tanıklık etmek istedim. Tarihe meraklı genç okurların ilgisini çekebilir diye düşünüyorum. Bu umutla hepinize ‘eleştirel’ gözle okumalar yapmanızı öneriyor; kadınların kaderini değiştirmekte bana göre tek güç olan feminizmle dostça bir ilişki kuracağınızı umuyorum.” (BK)
* Fotoğraf: Yaşar Anter / DHA
