ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI) mali krizde batan dört finans şirketini ve yöneticilerini dolandırıcılık ihtimaliyle ilgili incelemeye başladı.
FBI, geçen hafta, toplam 24 büyük finans kuruluşunun inceleme altında olduğunu bildirmiş, ancak şirket ismi vermemişti.
ABD'de bazı siyasetçiler, krizde, finans kuruluşlarının yöneticilerinin ''açgözlülüğünün'' rol oynadığını dile getirmişti. ABD'de büyük şirketlerin üst düzey yöneticilerine ödenen transfer paraları ve ayrıldıklarında verilen yüksek tazminatlar da kamuoyunun tepkisini çekiyor.
Üç el koyma, bir iflas
Bu ay başında, Hazine Bakanlığı ülkenin en büyük iki ipotekli emlak şirketi Freddie Mac ve Fannie Mae'e el koyduğunu açıklamıştı. Bu iki şirket 12 trilyon dolarlık ipotekli emlak piyasasının yaklaşık yarısını elinde bulunduruyordu.
Ülkenin büyük finans şirketlerinden biri olan Lehman Brothers da daha sonra iflas mahkemesine başvurmuştu. Toplam 639 milyar dolarlık toplam varlığı bulunan şirket, ülkelere de kredi verebilecek büyüklükteydi. Britanya merkezli banka Barclays, Lehman Brothers'ın yatırım bankacılığı ve sermaye piyasaları birimlerini satın alacağını duyurmuştu.
Bundan bir gün sonra da, ABD Merkez Bankası 85 milyar dolar vererek ülkenin en büyük kredi güvencelendirme şirketi AIG'nin yüzde 80'inin devralmaya karar vermişti. AIG'nin kendi açıklamalarına göre, dünya çapında, toplamda 300 milyar doların üzerinde kredi ve borca güvence veriyor. Şirketin varlıklarının değeriyse yaklaşık 1 trilyon dolar.
Krizi halka yükleme tasarısı Senato'da
Bush yönetiminin Hazine Bakanı Henry Paulson ve Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, finans şirketlerinin batık kredilerini devralmak için 700 milyar dolarlık fon ayrılmasını öngören tasarıyı Senato'dan geçirmek için uğraşıyor.
Senatörlerse kurtarma planının, Wall Street'e fayda sağlamanın yanı sıra, sıradan ABD yurttaşlarının da çıkarına olduğu yolunda güvence istiyorlar.
Paketin uygulamaya konulmaması durumunda, ABD ekonomisinin resesyona gireceği uyarısında bulunan Bernanke, "Finansal piyasalar oldukça kırılgan bir durumda ve sanırım paket çıkmazsa, bu durum daha da kötüye gidecek" diyor.
Ancak birçok iktisatçıya göre bu paket ve önceki devralma operasyonları, ABD halkının parasının "kumarbaz" olarak adlandırdıkları finans şirketlerine verilmesi ve bu "kumarbazların" neden olduğu krizin halkın sırtına yüklenmesi anlamına geliyor.
Bush, planı açıklarken "Yüz milyarlarca dolar vergiye ihtiyacımız olacak" demişti. (TK)
