* Görsel: AA
Üç büyük sosyal medya ve mesajlaşma programı Facebook, WhatsApp ve Instagram kullanıcılarının yaklaşık altı saat boyunca tüm dünyada yaşadığı erişim problemi giderildi. Sorunun neden kaynaklandığıyla ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.
Facebook'a ait olan bu üç platforma, Türkiye saatiyle 18:40'tan itibaren internet tarayıcılarından ya da telefon uygulamalarından erişilememişti.
Facebook kurucusu Mark Zuckerberg, kişisel hesabından yaptığı paylaşımda "Değer verdiğiniz insanlarla iletişim kurmak için hizmetlerimize ne kadar bel bağladığınızı biliyorum" dedikten sonra kesintiler için özür diledi.
Teknoloji üzerine haber yapan Verge ve CNET gibi internet siteleri sorunun DNS kaynaklı olduğunu yazdı.
- DNS: Açılımı domain name server (alan adı sunucusu) olan DNS, internetin telefon rehberine benzetilebilir. Bu sunucular örneğin tarayıcılarına facebook.com yazan kişilerin, internetteki hangi sunucunun IP adresi ile iletişime geçmesi gerektiğini o kişinin tarayıcısına iletiyor.
Teknoloji editöründen anlattı
BBC TÜrkçe’de yer alan habere göre, 2019'da yaşanan bir başka sunucu sorunu da Facebook'a 24 saat boyunca erişilememesine yol açmıştı. Guardian gazetesi teknoloji editörü Alex Hern ise Twitter hesabından yaptığı bir paylaşımda "Arkadaşlarım Facebook'a ait her şeyin nasıl bir anda çöktüğünü basit bir şekilde anlatmamı istemişti, işte şöyle oldu" dedi ve ekledi:
"Facebook internetteki yönlendirme protokolüne, yanlışlıkla olduğunu varsaydığımız bir şekilde bir mesaj gönderdi. Bu mesaj özetle 'Hey, artık bizim bir sunucumuz yok' diyordu. Normalde bunu düzeltmek kolaydır. Bir mesaj daha gönderip 'Ah, kusura bakmayın. Bizim sunucularımız var ve işte şu adresteler' dersiniz. Bazı şeyler bir süre düzgün çalışmayabilir, mesajın internetin tüm köşelerine yayılması zaman alır ama süründürse de öldürmez.
"Fakat Facebook her şeyi yalnızca kendi sistemleri üzerinden yapıyor. Bu yüzden sunucuları internetten silindiğinde, o ikinci mesajı atacak imkanı bulamadılar. O mesajı iletmesi için sisteme bağlanma imkanları da kalmadı. Sunucunun olduğu odaya girip müdahale etmek istediklerinde kapıda bir kartla açılan akıllı kilit de bu yüzden çalışmadı.
"Fiziksel güvenlik biriminin başındaki kişiye, akıllı kilit çalışmadığı için normal bir anahtarla başka bir noktadaki veri tabanını devreye sokmaları gerektiği mesajını iletecek sistem de aynı nedenle çalışmadı."
Facebook hisseleri de etkilendi
Facebook, Whatsapp ve Instagram'a dünya genelinde yaşanan erişim sorunu, her üç sosyal medya platformunu çatısında barındıran Facebook'un New York borsasında işlem gören hisselerini de olumsuz etkiledi.
Facebook'un binlerce iç yazışmasını ve belgesini basına sızdıran eski çalışanı Frances Haugen'in açıklamalarıyla borsada düşüş yaşayan Facebook'un hisseleri, uygulamalara erişim sorunu devam ederken yüzde 5'in üzerinde değer kaybetti.
Siber saldırı şüphesi vardı
Erişim sorununun yaşandığı saatlerde Wall Street Journal'a (WSJ) konuşan ağ izleme şirketi Kentik'in direktörü Doug Madory, Facebook'un pazartesi sabahı ağ yönlendirme bilgilerinde bir değişiklik yaptığının anlaşıldığını açıklamıştı.
Kentik, bu değişikliğin alan adı sistemi sunucularını etkileyerek DNS sunucularını kullanılamaz hale getirdiğini ve şirketin hizmetlerine erişimi engellediğini söylemişti.
New York Times'ın (NYT) ismini vermek istemeyen şirket çalışanlarına dayandırdığı haberinde ise şirketin problemi henüz saptayamadığı ve bir siber saldırıdan şüphelenildiği kaydedilmişti.
(TP)
