Fotoğraf: AA
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) Aralık 2020’de enflasyonu aylık bazda yüzde 4,08 olarak tahmin etti. Yıllık enflasyon tahminlerinin ise yüzde 36.72 olduğunu açıkladı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık’ta enflasyonun yıllık yüzde 14,60, aylık yüzde 1,25 olduğunu duyurmuştu.
TIKLAYIN - TÜİK yıllık enflasyonu açıkladı: Yüzde 14,60
Enflasyon Araştırma Grubu Raporu:
— ENAG (@ENAGRUP) January 4, 2021
Aralık ayı enflasyon oranı: %4.08
2020 yılı enflasyon oranı: %36.72
Haber Bültenleri için: https://t.co/dSKjyUGYOQ
Gruptan yıllık enflasyona dair yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Merkez Bankası, TÜİK ve IMF verileri kullanılarak oluşturulan ekonometrik modellerin, özellikle yaşadığımız şokların etkisini de içine alan bir yapıda uygulaması ile elde edilen sonuçlara göre;
“2018 yılının ikinci çeyreğinde yaşanmaya başlayan ekonomik durgunluğun üçüncü çeyrekte döviz şoku ile birleşmesi, 2020 yılında yaşanan yüksek enflasyonu etkileyen temel faktörler oldu. Öyle ki, şokun etkisinin dördüncü çeyrekte de devam etmesi fiyatları kalıcı bir şekilde yukarı taşımıştır ve yapışkan bir özelliğe büründürmüştür.
“2019 yılındaki zayıf ekonomik büyüme performansın beraberinde gelen maliyet ve talep şoku yıl boyunca devam etmiştir. Özellikle, yaşanan döviz şokunun yüzde 80’ninin 3. ve 4. çeyrekte TÜFE’ye yansıdığı gerçeğiyle 2019 yılının enflasyon oranı son yılların en yükseğine erişmiş ve son 20 yılda tecrübe edilmeyen bir oranda gerçekleşmiştir.
“Döviz geçişkenliğinin nispi olarak yavaşladığı 2020 yılının ilk çeyreğinde bu sefer de üretim açığının (reel GSYH’nın potansiyelinden farkı) etkilediği yeni bir kırılganlık ortaya çıkmış, Covid-19 sağlık krizi nedeniyle de daha derinleşmiştir. Buna Merkez Bankası faiz kararlarındaki yanlış zamanlamanın yarattığı döviz şoku eklenmiş ve sonuçta yüksek bir oranda enflasyon oranı ile 2020 yılı tamamlanmıştır.”
Enflasyon Araştırma Grubu hakkında
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), bir grup akademisyen tarafından Türkiye'deki enflasyonun saatlik, günlük ve aylık olarak açıklanması amacıyla kuruldu.
Üyeleri arasında Prof. Dr. Veysel Ulusoy (Yönetici), Dr. Öğretim Üyesi Caner Özdurak (Yönetici), Serkan Gençer (Finansal Ekonomi, Doktor Adayı, Yürütücü), Serhat Çebi (Uni. of Basque Country, Ekonomi, Doktor Adayı), Mustafa Demirok (Finansal Ekonomi, Doktor Adayı), Mehmet Ali Özer (Veri Bilimi), İbrahim Can (Yönetim, Organizasyon, Doktor Adayı) ve Mehmet Çağdaş (Finansal Analist) bulunuyor.
Grup, anlık olarak takip edilen döviz kuru, faiz ve borsa hisse fiyat değişimlerini etkileyen enflasyon verisinin de anlık olarak hesaplanması hedefleniyor. TÜİK, enflasyon verilerini sadece aylık olarak açıklıyor.
İlk verisini Eylül 2020’de yayınlayan ENAG, bu ayda enflasyonu yüzde 3,61 olarak tahmin etmiş, buna karşılık TÜİK yüzde 0,97’lik enflasyon açıklamıştı. ENAG'ın enflasyon sepetinde, TÜİK sepetindeki 418 maddenin 314 tanesi yer alıyor.
Bu da TÜİK'in enflasyon sepetinin ağırlık olarak yüzde 80'ine denk geliyor. Geriye kalan 104 madde ise enflasyona etkilerinin yoğun olmaması ve tüketim davranışlarını tam olarak yansıtmamaları nedeniyle kapsam dışında tutuluyor.
Ancak TÜİK enflasyon oranı ile birebir karşılaştırma yapılabilmesi için bu 104 ürünün aylık fiyat değişimi, TÜİK'ten alınarak ENAG'ın hesapladığı enflasyon oranının içine kalan yüzde 20 olarak ekleniyor. Böylece ENAG'ın enflasyon hesaplamasında ürün sepeti ve ürün ağırlıkları TÜİK ile aynı şekilde ele alınırken ölçümleme ve metodolojide farklılık görülüyor.
TÜİK'e daha önce enflasyon sepetine aldığı ya da almadığı ürünler üzerinden bazı eleştiriler yöneltilmişti. (HA)
