Elite Güzeli Değil, Tırmanışçı

Son yirmi yıldır kadınların fiziksel performans konusundaki yaklaşımlarının değiştiği bir gerçek. Her ne kadar hala daha kimi bol resimli, bol reklamlı dergilerde kadınlara "şöyle süslenin, şöyle pudralanın, şöyle kilo verin" deniyorsa da, hayatımızda değişen bir şeyler var. Artık kimi kadınlar aerobik ya da step gibi egzersizlerden çok, bedeni güçlendiren, insana keyif veren, hayata heyecan katan sporlara yöneliyorlar. Kadınlar için sporun sadece kilo vermeye yarayan bir yöntem olduğu inancı yıkılıyor. 1980'lerin sonunda ünlü şarkıcı Madonna, kaslı kolları ile çektirdiği fotoğraflarda yeni bir dişil cazibeyi müjdeliyordu: Güçlüyüz, sağlıklıyız, güzeliz. Tabii ki, kadınlar yine bu kulvarların nasıl kendilerine açıldığı konusunda tam olarak bilinçli değil. Tabii ki, bütün bunlar kadınların spor dünyasında hak ettikleri yerlere tam olarak varmalarına yetmiyor, tabii ki pek çok kadın hala ince topuklu ayakkabıları sağlıklı, güçlü adımlara tercih ediyor, tabii ki pek çok kişi kadın denilen şeyin erkeğin fiziksel olarak da himayesinde kalabilecek, zayıf, naif, titrek varlıklar olduğunu düşünüyor. Bu nedenledir ki, şu an dünyanın en tanınmış kadın tenis oyuncusu sayısız başarıya imza atmış Selena Williams değil de, sürekli etek boyu, klip oyunculuğu, reklam yıldızlığı gibi "unsurlarla" gündeme gelen Anna Kournikova. Ama yine de bir şeyler iyiye doğru değişiyor, ekstrem spor tabir edilen kaya tırmanışında küçük bir kadın, henüz çok genç bir kadın kollarını sarp kayalıklarla kaplı zirvelere uzatıyor. Amerikalı Tori Allen, 14 yaşında. En önemli malzeme üreticilerinin sponsorluğunu üstlendiği bu genç sporcu, şaşırtıcı performansıyla kaya tırmanış sporuna damgasını vuruyor.

1988 doğumlu Tori Allen'ın hayatının ilk yılları Afrika'da geçmiş. Ailesi işleri nedeniyle Afrika'da, Benin adlı küçük bir köye taşınmışlar. Tori de çocukluğunun ilk yarısını ormanlık arazide, oradan oraya tırmanarak geçirmiş. En yakın arkadaşı bir mona maymunu olan Georgie'ymiş. Tori, Georgie ile arkadaşlığı sırasında ilk tırmanma tekniklerini geliştirmiş. Küçük maymun yılan sokması sonucu hayatını kaybedince, Tori'nin de günleri kararmış. Tam iki hafta yemek yememiş Tori. Georgie'nin kendisine bıraktığı mirası ise ancak ABD'ye döndüğünde fark etmiş. Babasıyla gittiği bir alışveriş merkezindeki yapay tırmanma duvarına tırmanmış. Üç rotayı da hızlı ve kusursuz bir biçimde çıkınca, babası Tori'deki yeteneği kabul etmiş.

Uzmanlar Tori'nin güçlü parmakları ve normalden uzun kolları ile kaya tırmanışı için biçilmiş kaftan olduğunu düşünüyorlar. Kaya tırmanışı için sadece güçlü parmaklar ve normalden uzun kollar yeterli değil. Dayanıklılık için disiplinli çalışma, rotada hızlı hareket edebilmek için de keskin zeka gerekiyor. Yerin onlarca metre yukarısında sakin bir biçimde durabilmek için ise, cesaret. Tori bunların hepsine sahip.

11 yaşında Yosemine'deki El Capitan zirvesine tırmanarak bu rotayı çıkan en geçn insan ünvanını ele geçiren Tori, çocuklar klasmanında bütün rekorları devirmiş durumda. Artık erişkin kadınlar klasmanında yarışıyor. Bugüne kadar farklı tarzlarda yarışmalara katılan Allen, yaşından çok madalyanın sahibi. Erişkin kadınlarla birlikte yarıştığı öğrenen gazetecilerden biri ona "Senin iki katı yaşındaki öteki kadın sporcular seni kıskanmıyor mu" diye soruyor. Tori, gülümseyişini hiç bozmuyor, "Hayır, kesinlikle", diyor, "Aksine beni çok destekliyorlar. Bir başka kadının daha aralarına katılmasına seviniyorlar". Pek çok kadın tırmanışçı da onun söylediklerini doğrulayan açıklamalar yapıyor. Bugün kaya tırmanış sporunda kadınların erkeklere oranı 10'da 1 civarında. Türkiye'de tablo çok farklı değil. İstanbul'da 2002'de yapılan bir tırmanış yarışmasında 50'ye yakın erkek katılımcı görülürken, kadınların sayısı 10'u geçmiyordu. Dünyanın hemen bütün önemli zirvelerinde de erkek tırmanışçıların adı geçiyor.

Oysa artık yeni bir umut var. Tori Allen, söyleşilere yansıyan aklı başında tavırları, spora gösterdiği saygısı, disiplini ve cesareti ile yaşıtları için bir modele dönüşüyor. Onu büyük şirketler de takdir etmişler ki, kaya tırmanış malzemesi üreten üç önemli firma ona kişisel sponsorluk vermiş. Allen, en büyük hayalinin Olimpiyatlar'a katılmak olduğunu söylüyor.

Tori'nin şu an verdiği izlenim, pek çok kadın için umut verici. Eğlenceli herşeyin, bilardodan, araba yarışına, herşeyin daha çok erkeklere yakıştırıldığı, kadınların payına da şaibeli güzellik yarışmalarının, tırnak törpülerinin ve sıkıcı güzelik salonlarının düştüğü dünyada bir kadın, henüz 14 yaşında istediği şeyi hakkını vererek yapmaktan söz ediyor. Henüz tam olarak farkına varmamış olabilir ama kadınların yüzyıllardır verdikleri mücadelenin sonunda edindiği haklarla yükseliyor Tori. O hangi zirveye yükselirse yükselsin, onun emniyetini kadınlar alacak.