İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı ve CHP’nin mevcut adayı Ekrem İmamoğlu, 10 maddelik afet planını açıkladı.
Haliç Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen proje tanıtım toplantısına Murat Kurum'un danışmanlık teklif ettiği yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür de katıldı.
İmamoğlu, "Dayanıklı İstanbul Vizyon 2050" planını bilim insanları, sivil toplum örgütleri ve uzmanlarla birlikte hazırladıklarını söyledi.
İmamoğlu “Maraş depreminde kaybettiğimiz on binlerce canımızın acısı yüreğimizde olanca acısıyla dururken İstanbul’un deprem tehdidi altında olduğu gerçeğiyle karşı karşıyayız. 1999 Gölcük depreminden gerekli dersler çıkarılmış, önlemler alınmış olsaydı, inanın ki bugün daha güvenli ve daha dayanıklı bir İstanbul konuşuyor olurduk” dedi.
Ardından da AKP’ye “Belediyenin elinde rezerv olarak kullanılabilecek alanları özelleştirdiler” eleştirisi yöneltti Ardından da şunları söyledi:
“Göreve geldiğimizde gördük ki İstanbul’un bir yol haritası oluşmamış. Bu konuda düzenli bir çalışma yapılmamış. İBB kentsel dönüşümden resmen çekilmişti. Sorumluluk bakanlığa ve ilçe belediyelerine bırakılmıştı... Yıllarca şehrin en büyük yerel yönetiminin bu hayati tehdit karşısında hiçbir sorumluluğu yokmuş gibi hareket etmesi çok üzücü bir tercihtir. Mesela deprem toplanma alanlarını imara açmışlar. İmara açtıkları alanların bir kısmı yeşil alan, bir kısmı spor alanı ve çeşitli kamusal alanlardan oluşuyordu. Mesela belediyenin elinde rezerv olarak kullanılabilecek alanları özelleştirdiler.
“İstanbul'daki sosyal konut ihtiyacını görmeyip, KİPTAŞ eliyle lüks konutlar, rezidanslar ürettiler. Bugün yaşadığımız konut ve kira krizinin temelinde tüm o yanlış politikaların olduğunun altını çizmek isterim. Konut stoku problemlerinin yanı sıra, altyapı da yıllarca ihmal edilmişti. Denizle birleşen kıyı semtlerimiz, Ayamama felaketi gibi ihmaller sonucu, hayatların söndüğü afetler ne yazık ki hala hafızalarımızda.”
Proje detayları
İmamoğlu konuşmasının ardından projeyi tanıttı. Konu başlıkları ve İmamoğlu’nun konuşması şöyle:
Dayanıklı altyapı yatırımı: İSKİ yetkisinde bulunan Pabuçdere, Kazandere, Sazlıdere, Terkos ve Elmalı Barajlarının güçlendirme ihtiyaçlarını tespit ettik. Önümüzdeki dönem bunları güçlendirmenin hızlıca adımlarını atacağız. Bir de Melen Barajı meselesi var. 2016’da açılışı yapılacaktı. Ama ne yazık ki temeli 2014’te atılan yapı, şu anda çözümsüz durumda. Sesleri de çıkmıyor. Buradan samimi bir çağrıda bulunmak istiyorum: Elinizde bu barajı tamamlayacak teknik ortamı ya da bir kısım bilirkişileri ve insanları bir araya getiremiyorsanız, teknoloji sağlayamıyor ya da kaynak bulamıyorsanız bize verin, kısa sürede bütün altyapısını toparlayalım. Kamu yatırımını heba olmaktan kurtaralım, süreci projelendirelim ve biz yapalım.
32 deniz yapısı güçlendirilecek: M1 Hattı üzerindeki tüm viyadükleri güçlendiriyoruz. Tüm raylı sistem hatlarımızı depreme dayanıklı olarak inşa ediyoruz. Hatlarımız afet anında, acil durumda farklı ihtiyaçların giderilebilmesi için aktif olarak kullanılabilecek hale getiriyoruz. Tahliye koridorlarımız öncelikli olmak üzere yaklaşık 250 riskli karayolu, köprü, viyadük, alt ve üst geçitlerden oluşan sanat yapılarını güçlendirmeye devam edeceğiz ve yenileyeceğiz. Şehrimizin dört bir yanındaki 32 deniz yapısını hızla güçlendireceğiz. Yok olmaktan kurtardığımız Haliç Tersanemizde, İstanbul’da tahliye koridorlarıyla entegre etmek ve deniz yolunu kullanmak üzere afetle müdahalede kullanmak üzere 8 yüzer iskele üreteceğiz. Yine Haliç Tersanemizde modern ve güçlü bir acil durum kurtarma gemisi de inşa edeceğiz.”
10 bölgede yeni afet lojistik merkezi: Özellikle İstanbul, Marmara Bölgesi ve diğer kentlerde yaşanacak acil durumlarda destek ve yardım organizasyonlarını yapabileceğimiz 10 adet afet lojistik merkezi için yerlerimiz hazır, önümüzdeki dönem hızla bu süreçte hayata geçireceğiz. Ayrıca, inşa edeceğimiz yeni raylı sistem hatlarında istasyon alanlarımızda hazır edeceğimiz alanlarla da afet lojistiğine güçlü bir hizmet sahası oluşturmuş olacağız.”
50 bin konutta yerinde dönüşüm: Yeni dönemde de öncelikli hedefimiz niteliksiz konut stoğunu dönüştürmek olacak. Tespit ettiğimiz yaklaşık 200 bin yapı yani 1.3 milyon konut biriminin dönüşümü için uygulanabilir, ayakları yere basan bir model sunuyoruz. Bakınız, 6306 sayılı yasa 2012 yılında yürürlüğe girdi. 11 yıl oldu, riskli alanlardan çok, rantı yüksek olan alanlarda dönüşme yapabildiler. Şimdi yine bir takım yuvarlanmış ve arkasına sıfır eklenmiş hayali rakamlar telaffuz edildiğini sizinle paylaştım. Nerede yapılacakları da açıkça söyleyemiyorlar, insanlardan korkuyorlar çünkü. Vatandaşlarımızın da bizlerin de bu boş vaatlere artık karnı tok, bu sayıları daha önce de duyduğumuzu hepimiz biliyoruz. Biz adımlarımızı sağlam atacağız. Gerçekleştiremeyeceğimiz sözler verip bu sözlerin altında asla kalmayacağız. Geçtiğimiz dönem göreve başlarken 2019’da 10 bin konut sözü vermiştik. Mart sonuna kadar tamamlayacaklarımızla 12 bin konutu teslim etmiş olacağız. İstanbul Yenileniyor ve diğer kentsel dönüşüm projeleri kapsamında önümüzdeki dönem 22 bin konut biriminin yeri ve projesi hazır. Müthiş bir altyapı organize ettik. 2024-2029 arasında ilk etapta 2/3 uzlaşma sağladığımız, projesine çalıştığımız her şeyi hazır olan 22 bin konutu dönüştürmek için gaza basacağız. Hedefimiz bu şehirde 50 bin konutu dönüştürmek olacak.
10 öncelikli alanda 125 bin konutta planlı dönüşüm: Yine bilimsel verilerle, vatandaşlarımızın can güvenliğini ve gerçekten riskli alanları belirleyerek önceliklendirdiğimiz 10 bölgede planlama çalışmalarımızı önümüzdeki aylarda Meclis’imizde hızla getireceğiz. Bu 10 öncelikli alandaki 125 bin konutta dönüşümün önünü açacağız, bu alanlarda yaşayan vatandaşlarımızı deprem ve diğer afetlere karşı dirençli konut stokuna ve yaşanabilir kentsel çevreye kavuşturmak için planlarımızı hazırladık.
Vatandaşa finansal destek: İstanbul Yenileniyor kapsamında dar gelirli vatandaşlarımıza ait 50 bin riskli konutun inşaat maliyetlerinin yüzde 60’ını biz karşılayacağız. Bu yapılarda bulunan emeklilerimize ayrı bir avantaj daha sunacağız. Birileri emeklilerimizi unutmuş olabilir, biz elbette unutmayacağız. Kentsel dönüşümde en fazla mağduriyet yaşayan kesimin emeklilerimiz olduğunu tespit ettik. Dar gelirli emeklilerimizin inşaat maliyetlerinin yüzde 65’ini biz karşılayacağız. Dar gelirli emeklilerimizin inşaat maliyetlerini bu şekilde destekleyerek, zor günlerinde emeklilerimizin yanında olup onların binalarını yenilemelerine güçlü bir katkı sunacağız.
Tüm riskli yapılara sabit taksitli ödeme desteği: İstanbul Yenileniyor kapsamında kentsel dönüşüme giren tüm vatandaşlarımıza sabit taksitle 2 yıl vadeli, faizsiz ödeme desteği sunacağız. Uzun vadeli taksitlendirme isteyen vatandaşlarımız ise yine sabit taksitle Kiptaş kefaleti ile ödemelerini gerçekleştirebilecekler. Hibe desteği sağladığımız dar gelirli vatandaşlarımız ve emeklilerimiz de kalan miktarlarını sabit ödeme desteklerimizden yararlanarak tamamlama fırsatlarına sahip olacaklar.
Riskli yapılara 7 bin TL ek kira desteği: Hızlı tarama ile tespit ettiğimiz, ‘D’ ve ‘E’ grubuna giren ve riskli bina ilan edilen yapılarımızda bakanlığın verdiği 5500 TL’nin üzerine 7000 TL ekstra kira desteğini sadece ev sahiplerini değil, kiracıları da kapsayacak şekilde biz sağlayacağız. Dar gelirli emeklilerimize hibe yardımının yanı sıra riskli yapılarda yaşayan tüm emeklilerimize bakanlık kira yardımının üzerine 9 bin TL kira desteği de biz sunacağız. Toplamda 80 bin ev sahibi ve kiracımıza kira desteğinde bulunmanın hedefini önümüze koyduk. Bütçemizde bu kapsamda değerlendirmek üzere 8 milyar TL kaynak ayırdık. Merkezi yönetime de asında bu yöntemle destek oluyoruz.
Kiralık konut desteği: İBB mülkiyetindeki konutları yeni dönemde kentsel dönüşüm alanlarımızdaki vatandaşlarımıza kullandırmak üzere rezerv konut olarak ayıracağız. Yine kentsel dönüşüm bölgelerinde vatandaşlarımıza tahsis etmek üzere boş ve sağlam konutları tespit ederek kiralamaları KİPTAŞ eliyle biz yapacağız. Bu konutları satmayacağız, iştirakler marifetiyle kiralayıp vatandaşımıza tahsis edeceğiz. Vatandaşımız isterse bu konutu kullanabilecek, isterse kendi bulduğu bir yere taşınıp kira yardımını alacak.
40 semtte 60 bin konutta güçlendirmeye destek: Binasını yenileyecekler kadar, güçlendireceklerin de yanında olacağız. Bu amaçla, güçlendirme sistemimizi kurduk. Bu kapsamda yönetmeliğimizi de biz hazırladık. Meclis’te çoğunluğu aldığımız anda hızlı taramayla ilgili tespitlerimize göre güçlendirme yapılabilecek 60 bin konutu sisteme dahil edeceğiz. Talep gelmesiyle birlikte İstanbul Yenileniyor ve diğer teşviklerimizle kentsel dönüşüme hız verirken yeni konut üretimi projelerimize de hız kesmeden devam edeceğiz.”
25 semtte 20 bin yeni konut projeleri: Yeni konut üretimi kapsamında 17 farklı noktada 12 bin yeni ödenebilir konut üretim sürecini hızla başlatacağız. Bazı alanlarda özellikle anlaşmalarımızı tamamladık, yeni konutlarımızın temellerini bile attık, önümüzdeki günlerde yeni temel atma törenlerimize de bütün vatandaşlarımızı bekliyoruz. Bu kapsamda yeni dönemde projesi hazır 12 bin konutu, yeni projelerle 25 semtte 30 bin konuta tamamlayıp İstanbul halkının hizmetine sunuyor olacağız. 50 bin kentsel dönüşümden, 20 bin yeni konut projelerinden, 70 bin konutu önümüzdeki dönem hep birlikte tamamlayacağımızdan hiç kimsenin şüphesi olmasın. Öncelikli bölgelerimizde yapacağımız planlama ve dönüşüm destek paketlerimiz aracılığıyla 125 bin konutun dönüşümüne de hep birlikte hız vereceğiz. Yani, başta ifade ettiğimiz 200 bin riskli konuta, ama güçlendirmeyle ama dönüşümle ama planlamayla ve diğer teşviklerimizle mutlaka güçlü bir şekilde dokunacağız.
70 semtte afete dirençli parklar ve yaşam vadileri: 70 ayrı semtte Deprem Dirençli Parkın da içinde olduğu Afete Hazır İstanbul için Güvenli Yeşil Alanlar ve Yeşil Koridor Projesini de kademe kademe hayata geçiriyor olacağız.
Erken uyarı ve acil müdahale teknolojilerine yatırım: İstanbul Deprem Acil Müdahale ve Erken Uyarı Sistemi ile birlikte Marmara Bölgesi Deprem Erken Uyarı ve Acil Müdahale Sistemini de hayata geçiren biz olacağız. Raylı sistem metro hatlarında deprem erken uyarı sistemini kuracağız.
250 bin İstanbulluya afet eğitimi: Son olarak, en önemli husus. Hocalarımız hep söylüyor, insanlarımızın bu konuda eğitimli olmaları ve her konuya hazırlıklı olmaları meselesi. Afet farkındalık eğitimlerimize aktif bir biçimde devam edeceğiz. Yeni dönemde de her yıl 250 bin kişiye daha afet farkındalık eğitimi vereceğiz.
(HA)
