DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu’nu (Mart 2024) yayımladı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 11 Mart’ta yayımlandığı Ocak 2024 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarına dikkat çeken DİSK-AR, araştırmadan hareketle şu verileri paylaştı:
“Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 9,1, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 26,5 seviyesinde gerçekleşti. TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) 2024 Ocak ayında 3 milyon 214 bin oldu.”
DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı Ocak 2024’te 10 milyon 453 bin kişi olarak gerçekleşti.
Son 10 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı iki katına çıktı
Geniş tanımlı işsiz sayısının son bir yılda 2 milyon 155 bin, 10 yılda ise 5,1 milyon kişi arttığını belirten DİSK-AR, “Böylece son 10 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı iki katına çıktı” dedi.
DİSK-AR, geniş tanımlı işsizlik sayısındaki artışın sebebini şöyle değerlendirdi:
“Zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsizleri, iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artıştır. Özellikle zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısında devasa bir artış söz konusudur. Haftalık 45 saatten daha az çalışan ve imkânı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenleri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 1,9 milyondan 3,2 milyona yükselerek 1 milyon 295 kişi arttı. Zamana bağlı eksik istihdamdaki bu artışın sebebi ekonomideki durum ve artan enflasyon ile geçim zorluğu yaşayan kişilerin daha fazla çalışarak daha fazla ücret elde etmek isteyenler olabilir.”
2,8 milyonu aşkın kişi işsiz işsizlik ödeneği alamadı
TÜİK’in Ocak 2024’te toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 214 bin kişi olarak açıkladığını, İŞKUR’un Ocak 2024 verilerinde ise aynı ay işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısının 409 binde kaldığını belirten DİSK-AR, “ Böylece Ocak 2024’te resmi işsizlerin sadece yüzde 12,7’si işsizlik ödeneği alabildi. 2,8 milyonu aşkın işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 87,3’ünün işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor” değerlendirmesinde bulundu.
En yüksek kategori kadın işsizliği
Kadın işsizliğinin, tüm işsizlik türlerinde en yüksek kategori olmaya devam ettiğini belirten DİSK-AR, “Ocak 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,7 iken kadınlarda yüzde 11,7 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 22,2, kadınlarda ise yüzde 33,8 olarak hesaplandı. Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark yaklaşık 11,6 puandır” dedi.
17,4 puanlık makas
Geniş tanımlı işsizlik oranı ile dar tanımlı işsizlik oranı arasındaki puan farkı açılma eğilimini sürdürdüğünü belirten DİSK-AR, “Ocak 2024’te ise dar tanımlı işsizlik yüzde 9,1 iken geniş tanımlı işsizlik yüzde 26,5 olarak gerçekleşti. Dar ve geniş işsizlik arasındaki fark bu dönemde 17,4 puan oldu” dedi.
DİSK-AR, dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki 17,4 puanlık farka ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
“Dar ve geniş işsizlik arasındaki makasın bu denli açılmasının en önemli nedeni zamana bağlı eksik istihdam sayısı, ümidini kaybedenlerin, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların ve iş arayıp işbaşı yapamayacak olanların sayısındaki artıştır. Böylece dar tanımlı işsizlik sınırlı kalırken geniş tanımlı işsizlik arasındaki fark açılmaktadır.”
Raporun tamamına PDF formatında ulaşmak için tıklayın
(VC)
