DİSK-AR, yaklaşan Ramazan Bayramı öncesinde 2018’den beri verilen emekli ikramiyelerinin ne kadar olması gerektiğini hesaplayan bir araştırma yayımladı.
Araştırmada emekli bayram ikramiyelerine son 4 yılda sadece yüzde 10 zam yapıldığını (1.000 TL'den 1.100'e) belirten DİSK-AR buna karşılık Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı resmi enflasyonun son 4 yılda yüzde 151’i bulduğunu yazdı.
Emekli aylıkların Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 55. Maddesi gereği her yıl Ocak ve Temmuz aylarında tüketici enflasyonu kadar arttırıldığına dikkat çeken DİSK-AR, ancak emeklilere ödenen bayram ikramiyelerinde böyle bir uygulama olmadığını belirtti.
"Ciddi bir enflasyon kaybı yaşanıyor" dedi.
5 yıllık ikramiye kaybı yaklaşık 5 bin TL
Araştırmaya göre emekli ikramiyelerinde resmi enflasyona göre 2018-2021 arası kayıp 1984 TL. 2022’de 1100 TL olarak ödenirse bu kayıp 4 bin 800 TL’ye yükselecek.
2022’nin ilk bayramında ikramiyelerin geçmiş enflasyon kaybının giderilmesi için 1984 TL telafi ödemesi yapılmalı.
Ayrıca güncel enflasyona karşı korunması için 2022’nin ilk bayram ikramiyesi 2 bin 507 TL olmak üzere toplam en az 4 bin 492 TL bayram ikramiyesi ödemesi yapılmalı.
Ayrıca araştırmaya göre bu artış emekli bayram ikramiyesinin resmi enflasyona karşı korunması için zorunlu.
Gıda enflasyonuna göre 2 bin 857 lira olmalı
DİSK-AR araştırmada emekli ikramiyelerini gıda enflasyonuyla da karşılaştırdı.
Araştırmaya göre emeklilerin alım gücünü gıda enflasyonu karşısında son 3 yılda 1.000 TL’den 385 TL’ye düştü.
Gıda enflasyonu Mart 2022’de TÜİK tarafından yüzde 70’in üzerinde açıklandı. Emeklilerde gıda enflasyonu ise yüzde 90’a yaklaştı. Emekli ikramiyesinin gıda enflasyonu karşısındaki kaybı artıyor.
Mart 2018’den Mart 2022’e geçen sürede ise ölçülen gıda enflasyonu yüzde 185. Emekli bayram ikramiyesi ise yüzde 10’luk artışla 2021’de 1.100 TL oldu. 2022’de emekli bayram ikramiyesinin alım gücü gıda enflasyonuna göre 385 TL’ye geriledi.
Böylece emekli bayram ikramiyelerinin gıda enflasyonuna göre kaybı 1707 TL oldu. Araştırmaya göre emekli bayram ikramiyelerindeki kaybı önlemek için ikramiyeler 2022’de en az 2 bin 857 TL olmalıydı.
Enflasyona göre 4 bin 407 lira olmalı
Enflasyona göre emekli bayram ikramiyesinin alım gücü 3 yılda 1.000 TL’den 438 TL’ye düştü.
Mart 2018 ve 2022 arasındaki üç yıllık dönemde TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) yüzde 151 oranında arttı. Buna karşılık emekli bayram ikramiyelerinde yüzde 10’luk bir artış yaşandı. Bu durumda 2018- 2022 arasında emekli ikramiyesinin alım gücü 1.000 TL’den 438 TL’ye geriledi.
Emekli ikramiyesi enflasyona göre artırılsaydı bugün en az en az 2 bin 407 TL olması gerekirdi. Böylece emekli ikramiyesinin enflasyon karşısındaki kaybı 2022 için 1.407 TL olarak gerçekleşti.
Emekli bayram ikramiyesinin asgari ücrete oranı yüzde 62’den yüzde 26’ya geriledi.
Asgari ücretin 1603 TL olduğu 2018’de belirlenen bayram ikramiyesi, asgari ücretin yüzde 62’si tutarındaydı. 2022’de ise bayram ikramiyesi asgari ücretin yüzde 26’sına geriledi. Emekli ikramiyesi asgari ücrete göre 37 puan gerilemiş oldu.
Asgari ücrete göre de kayıp
Mart 2018’de 1.603 TL olan asgari ücrete karşılık emekli bayram ikramiyesi 1.000 TL’ydi. Bu dönemde emekli bayram ikramiyesinin asgari ücrete oranı yüzde 62’ydi. Mart 2021’de ise emekli bayram ikramiyesinin 2 bin 826 TL olan asgari ücrete oranı yüzde 35’e düştü.
Emekli ikramiyesinin asgari ücrete oranı korunsaydı 2021’de emekli ikramiyesinin en az 1.763 TL’ye yükseltilmesi gerekirdi. 1.100 TL’lik bayram ikramiyesi ile 2021’de emeklilerin kaybı asgari ücrete göre 663 TL oldu.
2022’de emekli bayram ikramiyesi asgari ücrete göre 1.553 TL kayıp yaşadı. Asgari ücrete göre emekli bayram ikramiyesindeki kaybın önlenmesi için ikramiyeler en az 2.653 TL olmalıydı.
Ocak’ta gelen zamlarla birlikte (yüzde 25,48) bu sene en düşük emekli maaşı 2 bin 500 TL'ye çıkarılmıştı. Ancak emekli ikramiyesinin düşük kalması nedeniyle hükümetin, bazı acil düzenlemeleri torba teklifle Meclis gündemine getirileceği konuşuluyor. Getirileceği konuşulan teklif arasında emeklilerin bayram ikramiyesinin her yıl otomatik olarak arttırılması da var. Ayrıca konuşulan bir diğer konu da bayram ikramiyesinin 2 bin liraya çıkarılacağı. Ancak henüz bu konu da netleşmiş değil. Eğer ki ikramiyeler bu yılki enflasyon oranında artırılırsa, 1.100 TL’den 1.500 TL civarına yükseltilmiş olacak. |
(HA)
