Yasa ile askeri mahkemede yargılanmaktan kurtulacak olan Dilipak, bianet'e yaptığı değerlendirmede, gelecek günlerde Meclis Genel Kurulu'nda görüşülecek olan tasarı için, "Maksat Avrupa Birliği (AB) alışverişte görsün" dedi.
Tasarının olumsuz yönlerine örnek veren Dilipak, düzenlemenin, sivillere "sivil mahkemelerde ancak Askeri Ceza Kanunu'na göre yargılama" getirdiğini ifade etti.
"Askeri yargının tümü kaldırılmalı"
Birleşmiş Milletler (BM) ve AB normlarına atıf yapılarak oluşturulan tasarının hızlı ve bu şekilde Meclisten geçeceğini öngören Dilipak, Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) tasarıya yeni öneriler getireceğini ve Cumhurbaşkanı Sezer'in de bir sorun çıkaracağını sanmadığını söyledi.
Tasarının askerlerle mutabakat halinde hazırlandığını ve AB'ye uyum sürecinde yapılması istenen değişikliklere çok sınırlı şekilde cevap verdiğini ileri süren Dilipak, "Esasen askeri yargının tümü ile kaldırılması gerekiyor" diye konuştu.
"Askeri Ceza Kanunu'na göre yargılama korunuyor"
Tasarının sivillerin, askeri kişilerle birlikte askeri nitelikte bir suç işlemedikleri sürece, normal mahkemelerde yargılanmalarını öngördüğünü açıklayan gazeteci Dilipak, "Ancak sivil mahkemelere, sivil sanıklarla ilgili yargılamalarda Askeri Ceza Kanunu hükümlerine atıf yapma yetkisi veriliyor" diyerek tepki gösterdi.
1961 yılında çıkan ve zaman zaman bazı küçük değişikliklerle bu güne kadar gelen yasanın gerekçesinde şu görüşlere yer veriliyor:
"Türkiye, BM düzeyinde insan hak ve hürriyetlerine ilişkin sözleşmeleri ve İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmeyi (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini) kabul etmiş ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) bireysel başvuru hakkını tanımıştır. Bu sözleşmelerde, adil yargılanma hakkı ve bunun gerekleri olan suçsuzluk karinesi, susma hakkı, silâhların eşitliği ilkeleri ve savunma hakları gibi hükümler yer almaktadır. Bu hükümler, bugün artık Türk iç hukukunun uyulması zorunlu kısımları hâline gelmiştir. Söz konusu sözleşme hükümleri, mahkemelerimiz tarafından doğrudan uygulanmakta, Anayasa Mahkemesince de destek norm olarak kullanılmaktadır.
Yasa gerekçesi: Gerçek adil yargıyla ortaya çıkarılmalı
"Çağdaş hukukta ve ceza muhakemeleri usulü hukukunda egemen olan temel strateji, sosyal düzenin korunması ile bireyin temel hak ve özgürlüklerine saygı arasında bir denge kurulması suretiyle gerçeği ortaya çıkarmak ve adil yargılama ilkesine uyarak adil yaptırımlara hükmedip uygulamaktır.
"Söz konusu stratejinin asıl ulaşmak istediği hedef, gerçeği meydana çıkarmaktır; ancak, gerçeğin adil yargılanma hakkına uyularak meydana çıkarılması temel koşuldur. Ceza adalet sistemi, bu denge üzerine kurulmalıdır. Dengeyi sağlayacak esas güvenceler bugün artık anayasalarda ve uluslararası hukuk metinlerinde yer almaktadır.
"Alman Askerİ Ceza Muhakemeleri Kanunu'ndan iktibas edilerek hazırlanan 22/5/1930 tarihli ve 1631 sayılı Askerİ Muhakeme Usulü Kanunu 33 yıl yürürlükte kalmış ve zaman zaman beliren ihtiyaçlar karşısında çeşitli tarihlerde değiştirilmiştir." (EÖ/EZÖ))
