Konsey, geçtiğimiz otuz yıl içinde Finlandiya, Norveç ve İsveçte demokratik seçimle işbaşına gelen Sami Parlamentolarının oluşturulmasında önemli bir rol oynadı.
Yakın zamanda hâlâ ulusal parlamentolar ve Sami parlamentoları arasında özellikle ren geyiği çobanlığı ve diğer çevresel meselelerle ilgili sınırlar arası koordinasyonda eksiklik olduğunu ortaya koydu. Bu konularla ilgili ortaklıkların yaygınlaştırılması için Sami Konseyi ulusal sınırlar arasında ve yerli parlamentoları ile hükümet örgütleri arasında çoğul ortaklıklar oluşturdu.
Konsey, sorunun sınırlar arasındaki koordinasyon eksikliği olarak ortaya konmasının ardından; çevresel ve yaşamsal meseleleri, Sami Parlamentoları ve devletler arasındaki ortaklığı, kültürel mirasın korunması gibi konuları da dikkate alacak bir Konvansiyon taslağının hazırlanması fikrini geliştirdi. Sami Konseyi, böyle bir belgenin çoğul ortaklıkların desteğini almanın yanında hükümetlerin de imzasına ihtiyaç duyacağını dikkate aldı.
Bu sürecin başlarında Sami Konseyi bu konvansiyon için desteği Nordik Konseyine* Sami Konvansiyonu fikrini önererek dışardan bir uluslararası örgütten bulmaya çalıştı. Nordik Konseyi, 2001 ve 2002 kışında Sami Konvansiyonuna destek vermeyi kabul ettikten sonra, İskandinav ve Finlandiya hükümetlerini Samilerle bu konu üzerine çalışmaları için teşvik etti.
Kültürel mirasın korunması için Sami Konvansiyonu
Nordik Sami Konvansiyonunun altyapısı oluşturulduktan sonra, 2002 yılının Kasım ayında Norveç, Finlandiya ve İsveçin Sami İşleri Bakanları ve her ülkenin Sami Parlamentosunun katıldığı yıllık buluşma toplantısı sırasında, Sami Konseyi bu meseleyi gündeme getirerek kendi ülkeleri içinde konuyla ilgili siyasal kurumlardan destek arama işine odaklandı. Sami Konseyi bakanları ve başbakanları Konvansiyonun sınırlar arasındaki koordinasyonu güçlendireceği konusunda ikna etti.
Bütün partiler Konvansiyon sürecinde yer alma konusunda anlaştıktan sonra, Sami ve Sami olmayan uzmanlardan oluşan bir çalışma grubu 2005e kadar Sami Konvansiyonunun taslağını oluşturmak üzere bir araya geldi. Çalışma grubunda İsveç, Norveç ve Finlandiyadan, biri Sami diğeri Sami olmayan, iki uzman yer alıyor. Uzmanların siyasal süreçten değil de parlamento kurumlarından geliyor olmaları Konvansiyonun var olan ulusal ve uluslararası hukuk üzerine temellenmesini sağlayacak.
Sami Konseyi 1953de kuruldu. Konsey, her ülkedeki Sami nüfusu dikkate alınarak İsveçten 4, Norveçten 5, Finlandiyadan 4 ve de Rusyadan 2 temsilcinin katılımıyla, 15 seçilmiş üyeden oluşuyor. Konsey içinde bulunduğumuz 2003 yılı içinde 50. kuruluş yıldönümünü kutluyor. (ÇÖ/BB)
* Nordik Konseyi: Kuzey Avrupadaki beş ülke ve üç otonom bölge arasında parlamentolar arası ortaklıklar için kurulmuş bir forum.