Sektördeki işsizlik, ücret dengesizliği, sansür gibi uygulamaları ele alan raporda, Datça Haber gazetesi sahibi Sinan Kara'nın yeni yıla hapiste girdiği vurgulandı.
ÇGD: 2 bin 482 basın emekçisi işsiz
2003'te ücret zamlarıyla ilgili patronlar cephesinde "derin bir sessizlik" yaşandığına dikkat çeken ÇGD, binlerce çalışanın işten çıkartıldığı 2001 ve 2002 yıllarındaki enflasyon düzeyi göz önünde tutulduğunda ücretlerdeki artışın bunun çok gerisinde kaldığını belirtti.
Sektördeki ücret dengesizliklere değinen ÇGD İstanbul Şubesi, "Sektörümüzde aylık 200 dolar alan da, 150 bin dolar alan da var" dedi.
2002'de işten çıkarmaların devam ettiğini belirten ÇGD, sektördeki gelir uçurumu ve işsizlik gibi soruları raporunda şu sözlerle açıkladı:
* Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verileri de dikkate alındığında tespit edebildiğimize göre, 2002 yılında 2 bin 482 basın emekçisi işinden oldu.
212 Sayılı Yasa ihlal ediliyor
* Çalışma hayatında bireysel sözleşmenin etkin olduğu günümüzde, ücretler arasındaki uçurumun ne denli arttığı, genel yayın yönetmenlerin maaşları öğrenildiğinde daha net olarak ortaya çıkıyor.
* 1961'deki mücadeleyle sahip çıkılan ve çalışma hayatımızı düzenleyen Basın İş Kanunu bugün ihlal ediliyor; gazeteciler 1475 sayılı Genel İş Kanununa tabi çalışıyor.
İşten çıkarma ve sansüre örnekler
* Star Grubu'nda 250 kişi, NTV'de 49 kişi, Dünya Yayın Grubu'nda 27 kişi işten çıkarıldı.
* Yıllardır Hürriyet'in birçok servisinde çalışıp, en son köşe yazarlığı yapan Serdar Turgut, Hürriyet Gazetesi'nde yayımlayamadığı yazısını 13 Aralık'ta Akşam Gazetesi'nde köşesinde yayımladı. "En çok prestij kaybeden meslek" başlıklı yazısında, kendisinden bahsederek, "Ben genelde yazımın çıkarılmasına, yayınlanmamasına çok büyük tepkiler veren bir insan değilimdir... Oto-sansürün hiç olmadığı bir ideal dünya da yoktur. Dünyada da böyle yapılır bu işler, Türkiye'de de..." şeklindeki girişten sonra, sansürlenen yazısına aynen köşesinde yer verdi. .
Yerel basın, yürütme ve yargı
* Datça Haber Gazetesi'ni yayımlayan ve 19 basın davasından yargılanan Sinan Kara, 2003'e cezaevinde girdi. Avrupa Birliği (AB) uyum yasaları çıkarıldığından bu yana, değişen bir şeyin olmadığı bir kez daha anlaşıldı. Gazeteci Sinan Kara'nın durumu, yerel basının hangi koşullarda nasıl çalıştığını ve yürütme ile yargının nasıl işlediğini ortaya koyması bakımından çok çarpıcıdır.
* Olağanüstü Hal Bölgesi'nin (OHAL) Kasım ayı sonu itibariyle kalkmasının ardından, bölgeye girişi yasaklanan gazete ve dergiler bayilerde satılmaya başlandı. İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi'ne göre, OHAL Valiliği 29 gazete ve derginin bölgeye girişini yasaklamıştı. Günlük yayımlanan Yeniden Özgür Gündem ile Günlük Evrensel gazeteleri de, aralık ayı başı itibariyle Diyarbakır ve Şırnak'ta okurlarıyla buluşmaya başladı.
* Merkezi Brüksel'de bulunan Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (FIJ) ile Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ), TGS'nin konuğu olarak Türkiye'yi ziyaretinin ardından sektörün içinde bulunduğu durumu raporlaştırdı. Düşünce özgürlüğü önünde 300'den fazla yasal düzenlemenin bulduğuna dikkat çekilen raporda gazetecilerin otosansüre itildiği belirtildi.
Basın emekçisi ucuza çalışıyor
* Maaşlar, ya ikiye bölünerek ya da geciktirilerek veriliyor. Aralık ayında "Show TV" ve "Star TV"de maaşlar gecikerek ödendi. Doğan Grubu'nda ücretler yüzde 12,5 oranında arttırıldı; Dünya Yayın Grubu'nda, geçmiş iki yılda bir kez yüzde 20, bir kez de yüzde 10 oranında arttırılan ücretler, 2003 başında ise yüzde 30 ile yüzde 20 arasında değişen oranlarda artış gösterdi.
ÇGD Komisyonu 10 rapor hazırladı
ÇGD raporunda, çeşitli başlıklar altında, medya sektöründe bir gruptan diğerine gazeteci transferler, devlet- basın ilişkileri, ÇGD Yılın Gazetecileri 2002 Ödülleri, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Türkiye'ye verdiği cezalara ilişkin bilgilere de yer verildi.
ÇGD İstanbul Şubesi Çalışma Hayatı Komisyonu, 2001 Eylül'ünden itibaren 10 tane rapor hazırladı. Sektördeki gelişmeleri takip etmek ve raporlaştırmak amacıyla yine ÇGD İstanbul Şubesi bünyesinde Eylül 1997-Mart 1998 döneminde aynı çalışmalar yürütülmüştü. (EÖ/BB)
