28 Ocak'ta İran'ın sözleşmeyle ilgili uygulamalarını değerlendirmek üzere toplanan Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Üzerine Komite, "18 yaşından küçük olan idama mahkum edilenlerin cezalarının derhal kaldırılmasını, bu cezaların ÇHS'ye uygun cezalara dönüştürülmesini ve ÇHS'nin 37. maddesine uygun olarak çocuklara idam cezasının tamamen kaldırılmasını" istedi.
Komite ayrıca, "18 yaşından küçüklere yönelik, recm, kısas gibi her türlü işkence, kötü muamele ve insanlık dışı muamelenin de acilen son bulmasını" talep etti.
Komite değerlendirmeden önce, 10 Ocak'ta bir açıklama yapan İran Yargı Sözcüsü, ülkede 18 yaşından küçüklere idam cezası uygulandı haberlerinin "yabancı propaganda" olduğunu söylemiş ve iddiaları yalanlamıştı.
Bağımsız uzmanlardan oluşan Komite, ÇHS'ye taraf devletlerin sözleşmeye uyumunu değerlendirmek üzere toplanıyor.
Taraf devletler iki yılda bir Komite'ye rapor vermek zorunda.
Sözleşme ömür boyu hapsi de yasaklıyor
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 37. maddesi şöyle:
Taraf Devletler aşağıdaki hususları sağlarlar:
* Hiçbir çocuk, işkence veya diğer zalimce, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ve cezaya tâbi tutulmayacaktır. Onsekiz yaşından küçük olanlara, işledikleri suçlar nedeniyle idam cezası verilemiyeceği gibi salıverilme koşulu bulunmayan ömür boyu hapis cezası da verilmeyecektir.
* Hiçbir çocuk yasadışı ya da keyfi biçimde özgürlüğünden yoksun bırakılmayacaktır. Bir çocuğun tutuklanması,
alıkonulması veya hapsi yasa gereği olacak ve ancak en son başvurulacak bir önlem olarak düşünülüp, uygun olabilecek en kısa süre ile sınırlı tutulacaktır.
* Özgürlüğünden yoksun bırakılan her çocuğa insancıl biçimde ve insan kişiliğinin özünde bulunan saygınlık ve kendi yaşındaki kişilerin gereksinimleri gözönünde tutularak davranılacaktır. Özgürlüğünden yoksun olan her çocuk, kendi yüksek yararı aksini gerektirmedikçe, özellikle yetişkinlerden ayrı tutulacak ve olağanüstü durumlar dışında ailesi ile yazışma ve görüşme yoluyla ilişki kurma hakkına sahip olacaktır.
* Özgürlüğünden yoksun bırakılan her çocuk, kısa zamanda yasal ve uygun olan diğer yardımlardan yararlanma hakkına sahip olacağı gibi özgürlüğünden yoksun bırakılmasının yasaya aykırılığını bir mahkeme veya diğer yetkili, bağımsız ve tarafsız makam önünde iddia etme ve böylesi bir işlemle ilgili olarak ivedi karar verílmesini isteme hakkına da sahip olacaktır.
UAÖ, İranlı yetkililerden Komite'nin önerilerinin gözönüne alınmasını ve acilen uygulamaya geçirilmesini istedi.(EÖ)
