Fotoğraf: UN / Fardin Waezi
Birleşmiş Milletler (BM) Kültürel Haklar Özel Raportörü Karima Bennoune yaptığı açıklamada, Kabil'in Taliban güçlerinin eline geçmesinin ardından Afganistan'ın "kültürel bir felaketle" karşı karşıya olduğunu söyledi.
Afganistanlı sanatçıların ülkeden kaçmaya çalıştığını hatırlatan Bennoune, ülkeleri kadın ve kültürel haklar üzerinde çalışanlar da dahil olmak üzere insan hakları savunucularına acil yardım sağlamaya çağırdı.
Taliban'ın insan hakları sicili hatılatması
Bennoune, azınlıklara yönelik saldırılar, bir kadın insan hakları savunucusunun kaçırılması, bir sanatçının öldürülmesi ve kadınların istihdam ve eğitimden dışlanması da dahil olmak üzere, Taliban'ın ağır ihlallerine ilişkin raporlardan ciddi şekilde endişe duyduğunu söyledi:
"Dünyanın Afganistan'ı, iktidardayken cinsiyet ayrımcılığı uygulamaları, acımasız cezaların kullanımı ve kültürel mirasın sistematik olarak yok edilmesi de dahil olmak üzere feci insan hakları sicili belgeli Taliban gibi köktenci bir gruba terk etmesi içler acısı."
Kültürel miras ile onu savunanlar korunmalı
Her türlü kültür ve kültürel miras ile onu savunanların korunması çağrısında bulunan Bennoune, yabancı hükümetlerin kendi vatandaşlarının güvenliğini sağlamalarının yeterli olmadığının altını çizdi:
"Herkesin Afganistanlıların eğitime erişim ve çalışma hakları da dahil olmak üzere haklarını ayrım gözetmeksizin korumak ve kültürel yaşama katılma hakkı için yasal ve ahlaki bir yükümlülüğü var."
Afganistan kültürü Taliban'ın dünya görüşüyle çelişiyor
Bennoune, 2001 yılında Taliban'ın kendi kültür yetkililerinin ülkenin ulusal müzesine saldırdığını, en önemli binlerce eseri yok ettiğini ve müzik dahil birçok kültürel uygulamayı yasakladığını hatırlattı.
"Afganistan kültürel haklar savunucuları, o zamandan beri bu mirası yeniden inşa etmek, korumak ve yeni bir kültür yaratmak için yorulmadan büyük risk altında çalıştılar. Afganistanın zengin, dinamik ve uyumlu kültürleri Taliban'ın sert dünya görüşüyle tamamen çelişiyor" dedi.
Taliban'la yaşayabileceklerini düşünen hükümetlerin, bunun Afganistanlıların yaşamlarını, haklarını ve kültürlerini yok eden ve son yirmi yılda kültür, eğitim alanındaki ilerlemeleri ortadan kaldıran ciddi bir hata olduğunu göreceklerini ifade eden Bennoune, böyle bir politikanın en çok Afganlara zarar vereceğini, ancak aynı zamanda köktencilik ve aşırılığa karşı mücadeleyi de tehdit edeceğini söyledi. (KÖ)
*BM, Bennoune gibi özel raportörlerin, belirli ülkeleri veya tematik sorunları izlemek üzere BM İnsan Hakları Konseyi tarafından atandıklarını, BM personeli olmadıklarını ve örgütten maaş almadıklarını aktardı.
