Hollandalı yazar ve akademisyen Mineke Schipper’in “Bir Kemikten Bin Söze: Dünya Atasözlerinde Kadın” isimli kitabı Tudem Yayın Grubu’ndan çıktı.
“Bir Kemikten Bin Söze: Dünya Atasözlerinde Kadın” isimli kitabı, Tacize Ulaş Belge ve Nurkalp Devrim Türkçeye çevirdi. Dünya atasözlerinde kadınların yer alış biçimlerinin irdelendiği kitap, 10 ana başlıktan 444 sayfadan oluşuyor.
Hollandalı yazar ve akademisyen Schipper’ın 2005 yılında “En iyi Kurmaca Dışı Kitap” dalında Eureka Ödülü’ne değer görülen dünyaca ünlü çalışması Bir Kemikten Bin Söze: Dünya Atasözlerinde Kadın, Delidolu'nun “Dünyayı Okumak” temalı kurmaca dışı eserler koleksiyonunda yerini aldı.
Kitaptan kısa bir bölüm şöyle: Kadınların çoğu ve küçük yaştaki çocuklar, yetişkin erkeklerden daha minyon yapı ıdır ve boylece genellikle, sözcüğün düz anlamıyla onlara bak-ma için, aşağıya bakılır. Birçok atasözünde çocuklarla aynı biçimde kadın-ar da reşit sayılmaz. Öyleyse, uzun boylu kadınlar, boy bos konusundaki egemen normu, yalnızca uzun boylu oldukları için ihlal eder. Kadınların m sel olarak kocalarından küçük yapıda olması gerektiği sıkça ve açık bir biçimde dile getirilir: Adam "Başıma gelen felaket, katlanılır cinsten," dedi ve ufak tefek bir kadınla evlendi. (Frizce) Kadının, felaketin ve hıyar turşusunun küçüğü makbuldür. (Macarca) Kadınlar ile sardalyeler ne kadar küçükse o kadar iyidir. (İspanyolca) Kadınlar ve sardalyeler: Ufak tefeklerini seç. (Portekizce, Brezilya/İspanyolca Arjantin) Kadının ve sabanın sapı, erkeğin boyundan kısaysa iyidir. (Oromo dili) Evin kadını yemeği küçük kapta pişirmeyi sever, koca da kadının ufak tetek olanını. (Khiongtha dili) |
Kitap, cinsiyet çalışmalarına katkı sunuyor
Türkiye dâhil olmak üzere dünya çapında yaygın olarak kullanılan atasözlerini toplumsal cinsiyet perspektifinden inceleyen kitap, sözlü kültür, edebiyat ve cinsiyet çalışmaları alanlarına önemli katkılarda bulunuyor.
240 dilin sözlü ve yazılı kaynaklarındaki 15 binden fazla atasözünü inceleyen Schipper, alanında öncü bu çalışmasında, atasözlerindeki eril bakışı, erkek egemen kültürün izlerini ve erkek ayrıcalıklarını pekiştiren evrensel yapıyı cinsiyet körü olmayan bir yaklaşımla gözler önüne seriyor.
“Atasözlerinde gizli bir korku var”
Kitabın tanıtım metninde şu ifadelere yer veriliyor:
“Kadınların gözüyle görülen hakikatlere zor rastlarsınız ve bu yalnızca atasözleri için geçerli değildir. Peki atasözleri kimin ideallerinden bahseder? Anonim bir tür olarak atasözlerinin ‘geleneğe’ hizmet ettiği ve onu izlediği söylenir, ama aslında kimin geleneğine gönderme yapıldığı hiçbir zaman açıkça belirtilmez.
"Üstelik, kadınlar hakkında söylenmiş atasözlerinde gizli bir korku duygusu vardır. Kadınlar üzerindeki denetimin kaybedileceği korkusudur bu.”
Mineke Schipper Hakkında
Amsterdam Özgür Üniversite'de Fransızca ve felsefe eğitimi aldıktan sonra Utrecht Üniversitesi'nde edebiyat teorisi ve karşılaştırmalı edebiyat öğrenimi gördü. Kongo Özgür Üniversite'de Fransız edebiyatı ve Afrika edebiyatı üzerine dersler verdi. Küresel sözlü kültürler, atasözleri, mitler ve yaratılış mitolojileri üzerine yaptığı kapsamlı çalışmalarla uluslararası üne kavuştu. 2005 yılında en iyi kurmaca dışı kitap dalında Eureka Ödülü'ne layık görülen Bir Kemikten Bin Söze: Atasözlerinde Kadın (Never Marry a Woman with Big Feet: Women in Proverbs from Around the World) adlı kitabı birçok dile çevrilerek dünya çapında oldukça geniş bir okur kitlesine ulaştı. Kurmaca dışı eserlerinin yanı sıra yayımlanmış üç romanı da bulunan Schipper, yazarlık çalışmalarına Amsterdam'da devam ediyor. |
(EMK)
