Fotoğraf: Lavrov ve Guterres/Nur Photos/BILD
Almanya'da yayımlanan BILD gazetesi Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'a bir mektupla "Karadeniz Tahıl Girişimi'nin yenilenmesini sağlamakta Rusya'nın çekincelerini aşacak "4 somut öneride bulunduğu"nu iddia etti.
BILD'in Cuma sabahı internet baskısında "BM Rusya'nın şantajına boyun eğmek istiyor" başlığıyla verdiği haberde Guterres'in 28 Ağustos'ta Lavrov'a tahıl girişimini canlandırmak üzere bir gizli mektup gönderdiği ileri sürüldü.
BILD mektupta üzerinde durulan dört maddedinin uygulamaya geçmesi halinde BM'nin "Vladimir Putin'in terör rejiminin tüm taleplerini yerine getir[miş] ve Ukraynalı sivil hedeflere yönelik bombalı saldırılarını ödüllendir[miş] olacağını" iddia etti. BILD'in haberine göre dört madde şöyle sıralanıyor.
1. SWIFT'e geri dönüş
BILD'in gördüğünü iddia ettiği mektuptaki ilk öneri AB'nin Haziran 2022'de "Rus Tarım Bankası"na (RAB) karşı uyguladığı mali yaptırımların geçersiz kılınmasını içeriyor. Bu yaptırımlarla RAB ve diğer Rus devlet bankaları uluslararası işlemlerin kesintisiz gerçekleştirildiği SWIFT finansal işlem sisteminden dışlanmıştı.
Guterres mektubunda yaptırımları bypass için yaptırım uygulanan Rus bankasının "RSHB Capital SA" adlı özel olarak kurulmuş bir yan kuruluşunun kullanılmasını öneriyor.
Guterres şöyle yazıyor: "RSHB Capital SA, SWIFT aracılığıyla küresel finans kurumlarıyla mesaj alışverişinde bulunacak." Bu ifade Kremlin kontrolündeki şirketin "bir arayüz rolünü üstlenmesine ve kendisi bir banka rolünü oynamadan ödeme işlemleri için teknik hizmetler sağlamasına, böylece Lüksemburg yasalarına göre bir bankacılık lisansı gerektirmemesine" izin verecektir.
BILD'in yorumu: BM başkanı, Rus bankalarına karşı AB yaptırımlarını atlatacak sahte bir bankayı etkinleştirmek istiyor.
2. Rus gemilerinin Ukrayna
saldırılarına karşı sigortalanması
Habere göre Guterres, ikinci önerisiyle Lavrov'a Rus gemilerinin Azak ve Karadeniz'deki Ukrayna saldırılarına karşı sigortalanmasına yönelik ciddi bir teklifte bulunuyor.
BM Genel Sekreteri şöyle yazıyor: "Rusya gıda ve gübre ihracatı için BM ile ortak finanse edilen bir sigorta şirketi, 4-6 hafta içinde Lloyd's ile faaliyete geçebilir."
BM lideri sadece "Rus gıda ve gübre ihracatı için kargo sigortası" değil, aynı zamanda "gövde ve P&I" sigortası da sunuyor. "Gövde" sigortası, taşımacılıkta kullanılan gemilere yönelik dış etkilere karşı kapsamlı bir sigortayı tanımlıyor, "P&I" ise üçüncü şahıslara verilen zararlar için kapsamlı bir sorumluluk sigortası getiriyor.
Guterres, mektubunda Rusya Dışişleri Bakanı'na, "Birleşmiş Milletler'in, Rusya'nın ihracatının küresel gıda güvenliği açısından önemini vurgulamak ve nihai hedefi Rus ihracatçılarını azaltmak için sigorta maliyetlerini düşürmek amacıyla piyasa katılımcılarının sayısını artırmak için sigortayı destekleyeceğine" söz verdi.
BILD'in "Rus kargo ve gemilerinin ortak sigortasıyla" ilgili sorusuna İngiliz gemi sigortacısı Lloyd's'un "Yorum yok" yanıtını verdiği bildirildi.
3. Rusya'nın dondurulmuş
varlıklarının iadesi
3. Maddeye göre, BM lideri Guterres, Lavrov'a, Putin rejiminin AB'de yaptırımlarla dondurulmuş olan varlıklarının iadesi konusunda yardım teklif ediyor: "Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği'ndeki Rus gübre şirketlerinin dondurulmuş varlıklarının çözülmesine yardımcı olmaya devam edebilir."
BM şefi, yaptırımları aşmak üzere Lavrov'a "belirli hesapların veya varlıkların bir listesini sunması" gerektiğini ve "Rus gübre şirketlerinin ilgili muafiyetler için ilgili AB üyesi ülkelerin yetkililerine başvurması gerektiğini" yazıyor.
Guterres, "Birleşmiş Milletler'[in] bu talepler temelinde ilgili ulusal makamlar ve AB makamlarıyla birlikte çalışaca[ğı]" vaadinde bulunuyor.
4. Rus gemilerinin Almanya
limanlarına yanaşmasına izin
Son olarak, Guterres, 4. madde uyarınca, "gıda ve gübre ürünlerini AB limanlarına taşıyan Rus gemilerinin hızlı liman izinleri yoluyla etkin erişimini sağlamayı" teklif ediyor.
Genel Sekreter, "Birleşmiş Milletler[in], Rus limanlarından ayrılınması öncesi de dahil olmak üzere, ilgili izinlerin verilmesi için kolaylaştırılmış prosedürleri de kapsayacak şekilde, tarım ürünleri ticareti bağlamında Rus gemilerinin AB limanlarına erişimini kolaylaştırmak için daha fazla seçeneği incelemeye hazır [olduğunu]" yazıyor.
Guterres'in BM yetkililerinin bu amaçla, "Avrupa Komisyonu ile görüşmeler yapmış ve liman yetkililerini (Almanya, Belçika, İspanya, Hollanda) seçmiş [olduğunu]" kaydediyor.
Almanya'nın yanıtları
BILD, Berlin'deki Dışişleri Bakanlığı'na, Rus gemilerinin Alman limanlarına yanaşmasını kolaylaştırmak için Birleşmiş Milletler ile şu anda çalışma yapılıp yapılmadığını sordu.
Almanya Federal Hükümeti yanıtında genel olarak "Rusya'ya karşı kısıtlayıcı önlemlere" ve özel olarak "Rus gemilerinin arama yasağına" atıfta bulunduktan sonra "Federal Hükümet, Karadeniz Tahıl Anlaşması'nı yeniden başlatma çabalarını destekl[ediği] ve ortaklarının ve Birleşmiş Milletler'in yanında [yer aldığı]" yanıtını veriyor.
AB'nin yanıtları
BILD'in sorularını yanıtlayan Brüksel'deki AB Komisyonu da, AB yaptırımlarının "buğday ve gübreler de dahil olmak üzere tarım ürünlerinin ve gıda maddelerinin satın alınması, ithal edilmesi veya taşınması için gerek[tiğinde], Rus gemilerinin AB limanlarına erişmesine izin vermek için özel istisnalar" sağladığını söylüyor.
BILD bu yanıtı, "Görünüşe göre BM, Avrupa'ya gıda ve gübre ürünleri götürmek isteyen Rus gemileri için karmaşık ve çoğu zaman önleyici özel izinleri basitleştirmek için çalışıyor." diye yorumluyor.
BM yanıt vermedi
BILD 5 Eylül'de, BM Genel Sekreteri António Guterres'in ofisine "Rusya Dışişleri Bakanı'na gönderilen skandal mektubu" sorduğunu ve "Birleşmiş Milletler'in neden Ukrayna bütün saldırılarını askıya almak zorunda kalırken Rusya'nın ancak bunların bir bölümünü durdurmasına kaşılık -tüm Rus taleplerini karşılamak istediğini" bilmek istedi[ğini] ancak BM'den yanıt alamadığını yazdı.
Rusya'nın çekinceleri
BILD'nin verdiği bilgiye göre, Rusya liderliği halen BM önerilerini yakından inceliyor ve teklifleri "gerçek olamayacak kadar iyi" bulan Kremlin'in önerilen gevşemenin "teknik fizibilitesinden" kuşku duyduğu için henüz kabul ettiğini açıklamadı.
Ukrayna'nın öfkesi
Ukrayna hükümet çevreleriyse, Guterres'in önerilerinin Birleşmiş Milletler'in yaptığı "inanılmaz bir hakaret" ve "Rusya'nın saldırgan davranışlarının ödüllendirilmesi" olduğunu ifade ediyor.
Üst düzey bir hükümet yetkilisine göre, Ukrayna hükümeti bu durumda "hiçbir koşulda" Rusya ile yapılan tahıl anlaşmasına geri dönmeyecek ve Rus donanmasına bağlı gemileri ve Kırım Köprüsü gibi yasadışı olarak inşa edilmiş yapıları kontrol etmeye yönelik "uluslararası hukuk kapsamındaki hakkından" feragat etmeyecek.
(AEK)
