Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Diyarbakır Milletvekili Akın Birdal, Maraş katliamını planlayan ve hazırlayanlarla olaylarda kaç Alevi yurttaşın zarar gördüğünün, kaç kişinin de Maraş'ı terk etmek zorunda kaldığının araştırılması için Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını istedi.
Birdal, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na verdiği araştırma önergesinin gerekçesinde, katliamda yaşananlara ve sonuçlarına yer verdi.
12 Eylül'ün ilk adımları
19-24 Aralık 1978 tarihleri arasında gerçekleşen Maraş katliamının, toplumsal tarihin aydınlatılmamış olaylarından birisi olduğunu belirten Birdal, olayların Çiçek Sinemasına bomba atılması ile başladığını, olayın provokasyon olduğunun daha sonra ortaya çıktığını hatırlattı:
"'Kanımız aksa da zafer İslam'ın', 'Müslüman Türkiye' sloganları ile Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) il merkezi, PTT ve Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği binalarına saldırıldı.
Alevilerin yoğunlukla oturduğu Yörükselim Mahallesi'nde bir kıraathane bombalandı, bir Alevi dedesi öldü.
21 Aralık'ta sol görüşlü öğretmenler Hacı Çolak ve Mustafa Yüzbaşıoğlu, silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdi. Öğretmenlerin cenaze namazı engellendi.
Camilere komünistlerin saldırdığı haberleri yayılınca saldırılar Alevilerin yoğun yaşadığı mahallere yöneldi. Bu mahallelerde iki gün boyunca evlere girildi, yüzden fazla kişi katledildi. Bu sırada polis ya da askeri güçler saldırganları önleme çabasında olmadı.
26 Aralık'ta saldırılar konu edilerek 13 ilde sıkıyönetim ilan edildi. Böylelikle 12 Eylül 1980 darbesinin ilk adımları atılmış oldu.
Saldırılar sonucunda resmi verilere göre 105 kişi öldü, 176 kişi yaralandı, 210 ev, 70 işyeri tahrip edildi. Resmi olmayan beyanlara göre ölü sayısı 500'e yakın. Katliam sonrası Alevilerin büyük çoğunluğu kentten göç etti."
Suçlar cezasız kaldı
Birdal, dava sürecine de değindi:
"Olaylardan sonra çoğunlukla sağ ve aşırı sağ görüşlü olarak nitelendirilen 804 kişi hakkında dava açıldı. Sıkıyönetim mahkemelerinde açılan davalar 1991'e kadar sürdü.
Sanıklardan 29'u idam, yedisi müebbet hapis, 321'i 1-24 yıl arasında hapisle cezalandırıldı. İdam ve müebbet hapis cezaları dışındakilere altıda bir oranında cezai indirim uygulandı.
Cezalar 1991'de çıkarılan Terörle Mücadele Yasası nedeniyle ertelendi. Sanıklar serbest bırakıldı. "
Birdal, katliamın perde arkasının halen aydınlatılamadığını belirtti, katliamın gerçek faillerinin ortaya çıkarılmasının pek çok karanlık olayı çözebileceğini vurguladı.
Birdal, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği'nin 19 Aralık'ta Maraş'ta düzenleyeceği anma etkiliğinin toplumsal barışın sağlanması için büyük önem taşıdığını da ifade etti; TBMM'nin de kardeşliğin, barışın, sağlanması ve acıların azaltılması için üstüne düşeni yapması gerektiğini belirtti. (BB)
