Basın Konseyi, Sabah’ın İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkındaki mesnetsiz rüşvet iddialarının Basın Meslek İlkeleri’ni ihlal ettiğini belirtti. İstihbarat şefi Halit Turan, yazarı Mahmut Övür ve sorumlu müdür Hamza Özdemir’e kınama cezası verdi.
İmamoğlu avukatı Kemal Polat aracılığıyla, Halit Turan’ın 26 Eylül’deki “CHP’de delege borsası! İmamoğlu kesenin ağzını açtı: Rüşvet çarkı 500 bin liradan başlıyor” başlıklı haberi ile Mahmut Övür’ün 30 Eylül’deki “CHP İstanbul’da ‘vicdan ve cüzdan’ muhasebesi” başlıklı köşe yazısını Basın Konseyi’ne şikayet etti.
Polat söz konusu haber ve köşe yazısında İmamoğlu’na suç isnadında bulunulduğunu savundu. Turan ve Övür’ün kendi hayal dünyalarında detaylandırdığı, maddi ve görünür gerçeğe aykırı iddialara yer verdiğini belirtti. İmamoğlu’nun kişilik haklarına saldırıldığını ileri sürdü.
Polat başvurusunda “Müvekkilin CHP il delegelerine para yolladığı iddia edilerek rüşvet gibi yüz kızartıcı suç isnadında bulunulmuş, dayanağı olmayan iddialar ileri sürülmüş, yazı okuyucu üzerinde somut gerçekmiş gibi algılanmasına elverişli şekilde sunulmuş, suçsuzluk karinesi ve kişilik hakları ihlal edilmiştir” dedi.
İddiaları araştırma yükümlülüğü bulunan gazetecilerin, dayanaksız iddiaları gerçeklikle ilgisi olmayan birçok detayla somut gerçeklikmiş gibi kamuoyuna sunmasının, okuyucu üzerinde kesin bir yargı oluşmasına neden olduğunu belirtti. Ayrıca dayanaksız iddiaların İmamoğlu’nu itibarsızlaştırılmaya yönelik olduğunu ifade etti.
Uzlaşma önerilerine cevap vermediler
Basın Konseyi üç isime uzlaşma önerisinde bulundu. Ancak Turan, Övür ve Özdemir, Basın Konseyi’nin uzlaşma önerisine yanıt vermedi.
Bunun üzerine Genel Sekreterlik, Yüksek Kurul’a bir değerlendirme gönderdi. Değerlendirmede Mahmut Övür’ün köşe yazısında İmamoğlu’nun halkın parasını rüşvet olarak dağıttığı yazarak yüz kızartıcı suç isnadında bulunduğunu belirterek şöyle dedi:
Haberde, kanıtı ortaya konulmadan ortaya atılan iddialar/söylentiler, somut gerçekmiş algısı oluşturan kurgu ve üslupla sunulmuştur. Yazı tamamen, şikâyetçi İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun, desteklediği adayı il başkanı seçtirmek için delegeleri parayla satın aldığı yönünde kamuoyunda algı yaratmak üzere kurgulanmıştır.
Övür, kendi gazetesinde Halit Turan imzasıyla yayınlanan habere atıfta bulunarak ve delegelere dağıtıldığı yazılan rakamları revize edip yükselterek tekrarlamış, şikâyetçi Ekrem İmamoğlu’nu rüşvetçi göstermiştir.
Şikâyet edilen haberde ve bu habere atıf yapılan köşe yazısındaki sorun, kanıtı ortaya konulmayan iddianın/söylentinin sanki olgusal temeli varmış algısı yaratan kurgu ve üslupla okura sunulmasıdır.
Haberde, İmamoğlu’nun partisinin il kongresinde desteklediği adayı seçtirmek için kesenin ağzını açarak delegelere rüşvet dağıttığı, kime ne kadar para verildiği rakam rakam yazılırken, tek bir belge ortaya konulmamıştır. Araştırıp sorgulanmadan sadece şikâyetçinin siyasi kariyerine zarar vermek saikiyle ortaya atılan iddia/söylenti gerçekmiş gibi suç isnadında bulunulmuştur.
Keza şikâyet edilen köşe yazısı, habere atıf yapılarak şikâyetçinin delegelere para dağıttığı algısı oluşturmak üzere kurgulanmıştır.
"İtibar suikastı"
Genel Sekreterlik, Yüksek Kurul’dan açıklanan nedenlerle Turan, Övür ve Özdemir’e ‘uyarı’ cezası vermesini istedi.
Basın Konseyi Yüksek Kurulu, 5 Aralık’ta topladı. İmamoğlu’nun başvurusunu ve Genel Sekreterlik tarafından yazı ve haber üzerine hazırlanan raporu görüştü.
Halit Turan’ın haberinde etik ihlali olduğuna yönelik rapordaki tespitlerin isabetli ve yerinde olduğu hususunda ittifak eden Yüksek Kurul üyeleri, Mahmut Övür’ün köşe yazısında ihlal olup olmadığı konusunda ayrıştı. Çoğunluk köşe yazısında da etik ihlali yapıldığını savunurken, bazı üyeler bu görüşe katılmadı.
Her iki yayında etik ihlali olduğu görüşündeki üyeler, her ne kadar ‘iddia’ denilse de kesin hüküm içeren ifadeler kullanıldığını; İmamoğlu’na parti kongresinde istediği adayı seçtirmek için rüşvet dağıttığı, delegelerin de rüşvet aldığı yazılarak açıkça suç isnadında bulunulduğunu savundu.
Yayınlarda kanıtı ortaya konulmayan bir söylentinin, somut gerçek olduğu algısı yaratan üslup ve kurguyla sunulduğuna dikkat çeken üyeler, Turan ve Övür’ün dağıtıldığını/alındığını telaffuz ettikleri paranın belgesini ortaya koymadıklarını; siyasi saikle ve hüküm içeren ifadeler kullanarak İmamoğlu’na itibar suikastı yaptıklarını belirtti. Üyeler haberde ve köşe yazısında ihlal olduğunda görüş birliğine vardı.
Yapılan oylamada Yüksek Kurul, Turan’ın haberinde ve Övür’ün köşe yazısında Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü ve “Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanamaz” şeklindeki 6’ncı maddesinin ihlal edildiğini oy birliği ile saptadı.
Halit Turan, Mahmut Övür ile sorumlu müdür Hamza Özdemir’e oy çokluğu ile ‘kınama’ cezası verdi.
Bir yaptırımı yok
Basın Konseyi, Türkiye'de faal gazetecilerin kurdukları, bağımsız niteliğe sahip olması için tüzel kişiliğe haiz bulunmayan, iletişim özgürlüğü, meslek etiği ve ilkelerini savunan bir özdenetim kuruluşu.
Medyadaki yayınlar veya gazetecilerle ilgili şikayetleri inceler. Şikayetleri, Basın Konseyi Sözleşmesi ve 16 maddelik Basın Meslek İlkeleri çerçevesinde değerlendirir.
Başvurular hakkında "şikayetin yersizliği" ile ihlalin derecesine göre "uyarı" veya "kınama" kararları alabilir. Bu açıdan müeyyidesi manevidir.
(HA)
