Aralarında akademisyen, yazar, sanatçı, sivil toplum kuruluşu üye ve yöneticilerinin de bulunduğu 220 kişi, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e bir mektup yollayarak anayasa değişikliği paketinin ayrıştırılarak oylanmasını ve bunun için paketin Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) iadesini istediler.
Meclis'teki oylamalardan, anayasa değişiklikleri arasında bulunan hak ve özgürlüklere dair maddelerin referanduma sunulmasını gerektirecek bir sonuç çıktığını hatırlatan aydınlar, "Oysa çağdaş demokrasilerde insan hakları ve özgürlükleri ile ilgili düzenlemelerin referanduma sunulması düşünülemez" dediler.
Referanduma sunulacak anayasa paketinin müzakere süreciyle hazırlanmadığını ve bütünsel bir değişikliği temsil etmediğini belirten aydınlar, paketin Meclis'e iadesinin, toplumsal kutuplaşmayı azaltacağına dair inançlarını dile getirdiler.
Aydınlar, Cumhurbaşkanı Gül'e gönderdikleri mektupta şu ifadelere yer verdiler:
Sayın Cumhurbaşkanı,
Türkiye'nin bütüncül bir anayasa değişikliğine ihtiyacı olduğuna ve anayasa değişikliği sürecinin en geniş demokratik katılımla gerçekleşmesi gerektiğine inanıyoruz.
Ancak, siyasal süreç bu yönde gelişmedi. İktidar partisinin hazırladığı anayasa değişikliklerinin görüşülüp oylanması TBMM'de tamamlandı ve paket onayınıza sunuldu. Anayasa değişikliği sürecine ve paketteki bazı düzenlemelere ilişkin değerlendirmelerimizi saklı tutarak, gelinen noktadaki kaygılarımızı ve görüşlerimizi dikkatinize sunmak ihtiyacı duyduk.
TBMM'deki oylamaların ardından anayasa değişiklikleri arasında bulunan hak ve özgürlüklere dair maddelerin referanduma sunulmasını gerektirecek bir sonuç ortaya çıktı. Oysa çağdaş demokrasilerde insan hakları ve özgürlükleri ile ilgili düzenlemelerin referanduma sunulması düşünülemez.
Referanduma sunulacak olan anayasa değişikliği paketi gerekli katılım ve müzakere süreci içerisinde hazırlanmış değil ve bütünsel bir değişikliği temsil etmemekte. Bu niteliklere sahip olmayan paketin maddelerinin, bütünsel değişikliklerde olduğu gibi, tek bir oyla referanduma sunulması seçmenin karar verme özgürlüğünü kısıtlayacaktır.
Bu nedenle, anayasa değişikliği paketi içinde 26. maddede yer verilen, "halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanır" şeklindeki düzenlemenin demokratik ilkelere aykırılığının giderilmesine olanak tanımak için, değişiklik teklifini TBMM'ye iade etmenizi ve TBMM'nin de yukarıdaki görüşleri dikkate alarak, bu sürecin işleyişini demokrasiye katkı sağlayacak biçimde yönlendirmesini bekliyoruz.
Böyle bir gelişmenin, referandum sürecinde artmasından endişe duyduğumuz toplumsal kutuplaşmayı azaltacağına inanıyoruz. Böylelikle, siyasi partilerin kapatılmasına dair hükümlerin AİHM ve Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu Kriterleri çerçevesinde istisnai bir durum olarak düzenlenmesi, temsilde adalet ilkesine imkân vermeyen barajın kaldırılması, seçim ve siyasi parti yasalarının daha demokratik hale getirilmesi gibi öncelikli gördüğümüz değişikliklerin de önünün açılabileceğini düşünüyoruz.
Saygılarımızla,
İmzacılar
Adalet Ağaoğlu, Adalet Dinamit, Adlin Demirci, Adnan Özyalçıner, Adnan Serdaroğlu (Birleşik Metal-İş Sen. Gen. Bşk.), Prof. Ahmet Alkan, Prof. Ahmet Çakmak, Prof. Ahmet Koman, Akın Atalay, Prof. Alan Duben, Prof. Ali Çarkoğlu, Prof. Ali Rıza Kaylan, Prof. Alpar Sevgen, Alper Çelikel, Altan Ertürk, Arsin Arşık, Prof. Arzu Öztürkmen, Atilay Ayçin (Hava-İş Sen. Gen. Bşk.), Doç. Asım Karaömerlioğlu, Ayça Alemdaroğlu, Prof. Aydan Gülerce, Aydın Cıngı, Aydın Erdoğan, Öğ. Gr. (em). Aydın Pesen, Prof. Ayhan Alkış, Prof. Ayhan Kaya, Prof. Ayla Gürsoy, Ayşe Alnıaçık, Prof. Ayşe Ayata, Doç. Ayşe Betül Çelik, Prof. Ayşe Buğra, Yard. Doç. Ayşe Gül Altınay, Ayşe Günaysu, Doç. Ayşe Mumcu, Prof. Ayşe Öncü, Prof. Ayşe Saktanber, Yard. Doç. Ayşen Candaş, Doç. Aziz Çelik, Balkan Naci İslimyeli, Barbaros Dinçer, Doç. Begüm Özkaynak, Prof. Behlül Üsdiken, Belma Akçura, Beral Marda, Prof. Binnaz Toprak, Bircan Yorulmaz, Burak Çelik, Prof. Burhan Şenatalar, Prof. Bülent Sankur, Prof. Canan Ergin, Celal Başlangıç, Celal Yıldırım, Celalettin Can (78'liler Vakfı Bşk.), Prof. Cengiz Güleç, Prof. Cevza Sevgen, Coşkun Üstler, Çiğdem Aydın (KA.DER Başkanı), Deniz Türkali, Yard. Doç. Deniz Yükseker, Doç. Dilek Barlas, Dilek Zaptçıoğlu, Ece Temelkuran, Ercan Kanar, Erdoğan Aydın, Ergin Cinmen, Erol Kızılelma (SODEV Bşk.), Prof. Ersin Kalaycıoğlu, Dr. Esen Aslandoğan, Faik Üstün, Prof. Faruk Birtek, Prof. Fatmagül Berktay, Doç. Ferdan Ergut, Feyyaz Yaman, Füsun Çeliköz, Yard. Doç. Galip Yalman, Gaye Boralıoğlu, Prof. Gencer Özcan, Genco Erkal, Prof. Gülhan Türkay, Gülseren Onanç, Doç. Gün Kut, Prof. Günay Atalayer, Prof. Günseli Berik, Prof. Gürol Irzık, Hakan Tahmaz, Halim Ağaoğlu, Halim Bulutoğlu, Yard. Doç. Haluk Bingöl, Prof. Hayri Kozanoğlu, Hikmet Çetinkaya, Hülya Gülbahar, Doç. Hülya Uğur Tanrıöver, Hüseyin Çakır, Hüseyin Ergün, Hüsnü Öndül, İbrahim Betil, Prof. İbrahim Kaboğlu, İpek Duben, Dr. İ. Refik Baysal, İrfan Bozan, Doç. İzak Atiyas, Prof. İzzettin Önder, Kadri Gürsel, Kazım Genç (Alevi Bektaşi Der. Fed. Gen. Sek.), Prof. Kemal Kirişçi, Kıvanç İnelmen, Yard. Doç. Koray Çalışkan, Prof. Kuban Altınel, Prof. Kuvvet Lordoğlu, Prof. Kuyaş Buğra, Kürşad Kahramanoğlu, Yard. Doç. Lamia Gülçür, Prof. Levent Köker, Lokman Şahin, Mehmet Güç, Mehmet Karaca, Prof. Mehmet Türkay, Prof. M. Ufuk Çağlayan, Mehmet Ufuk Peker, Mehmet Ural, Mehmet Tüm, Prof. Mehmet Zaman Saçlıoğlu, Prof. Melda Tunçay, Melek Özman (Filmmor), Meltem Aslan, Meral Tamer, Prof. Meryem Koray, Metin Bakkalcı (TİHV Genel Sekreteri), Mihri İnal Çakır, Prof. Mine Eder, Doç. Muhittin Mungan, Murat Çelikkan, Mustafa Türkel (Tek Gıda-İş Sen. Gen. Bşk.), Müge Sökmen, Nebahat Akkoç (KAMER), Necati Abay, Doç. Necati Aras, Prof. Necip Çakır, Necla Zarakol, Necmiye Alpay, Prof. Nermin Abadan-Unat, Prof. Nesrin Sungur, Neşe Erdilek, Nevzat Sayın, Prof. Nihal İncioğlu, Prof. Nihal Saban, Prof. Nilgün Işık, Nilgün Saban, Nimet Tanrıkulu, Öğr. Gör. Nur Sankur, Doç. Nuray Mert, Nurdan Arca, Prof. Nurhan Yentürk, Prof. Nurşen Mazıcı, Prof. Nüket Kardam, Oğuz Kaan Salıcı, Yard. Doç. Olgun Akbulut, Orhan Aklaya, Orhan Esen, Osman Kavala, Osman Ulagay, Doç. Ozan Erözden, Prof. Öget Öktem Tanör, Ömer Kaymakçalan, Yard. Doç. Özgür Ulus Mutlu, Öztürk Türkdoğan (İHD Genel Başkanı), Yard. Doç. Pınar Bedirhanoğlu, Doç. Pınar İlkkaracan (Kadının İnsan Hakları Kurucu Üyesi), Rauf Kösemen, Remzi Altunpolat (Eğitim-Sen Ankara 5 No'lu Şb.), Prof. Reşit Canbeyli, Rıdvan Budak (Tekstil İşçileri Sen. Gen. Bşk.), Sakine Çil, Doç. Sedef Arat-Koç, Selen Lermioğlu Yılmaz (WINPEACE), Prof. Sema Erder, Sema Savaşay, Semih Poroy, Semih Sökmen, Doç. Semra Somersan, Sennur Sezer, Yard. Doç. Serhat Güvenç, Doç. Serpil Çakır, Prof. Serpil Sancar, Sevda Köksoy Küey, Sevgi Binbir (İzmir Kadın Dayanışma Der.), Seyfi Öngider, Prof. Sibel Irzık, Prof. Sibel İnceoğlu, Sima Benaroya, Soli Özel, Süleyman Çelebi (DİSK Genel Başkanı), Prof. Şahika Yüksel, Prof. Şebnem Korur Fincancı (TİHV Genel Başkanı), Doç. Şemsa Özar, Prof. Şevket Pamuk, Prof. Şule Kut, Şükran Soner, Prof. Tahsin Yeşildere (Üniv. Öğretim Üyeleri Derneği Bşk.), Tan Morgül, Tatyos Bebek, Tayfun Kalkan, Tayfun Mater, Doç. Tunga Güngör, Prof. Turgut Tarhanlı, Tülay Ateş, Yard. Doç. Umut Aydın, Prof. Ünal Zenginobuz, Doç. Vildan İyigüngör, Prof. Yakın Ertürk, Prof. Yaman Barlas, Yaprak Zihnioğlu, Prof. Yasemin İnceoğlu, Yavuz Önen, Prof. Yeşim Arat, Yard. Doç. Yunus Sözen, Yusuf Limon, Zafer Aydın, Prof. Zehra Arat, Zeki Coşkun, Yard. Doç. Zeki Gül, Yard. Doç. Zeynep Gambetti, Yard. Doç. Zeynep Kadirbeyoğlu, Zozan Özgökçe (Van Kadın Derneği)
Ayrıntılı Bilgi ve İletişim İçin www.anayasa.org
