Avrupa Parlamentosu (AP), PKK'yi derhal ve koşulsuz olarak ateşkes ilan etmeye, Türkiye'yi de Irak'ın topraklarını ihlal edecek orantısız askeri operasyonlardan uzak durmaya çağırdı.
Avrupa Birliği'nin iki yasama organından biri olan Türkiye'yle ilgili yıllık değerlendirme kararını dünkü (24 Ekim) oturumunda görüştü. Görüşmeye AB'nin diğer yasama organı olan AB Konseyi'nden ve Birlik'in yürütme organı AB Komisyonu'ndan temsilciler de katıldı. AB Komisyonu, Türkiye'yle ilgili yıllık ilerleme raporunu iki hafta içinde açıklayacak.
PKK'nin şiddet eylemlerine kınama
AP, şiddet eylemlerini kuvvetle kınadığı PKK'yi ateşkes ilan etmeye, yeni hükümeti de Kürt sorununda kalıcı çözüm lehine siyasi bir inisiyatif başlatmaya çağırdı. Türkiye'nin Güneydoğusunun toplumsal ve ekonomik kalkınması için kapsamlı bir stratejiye ihtiyaç olduğuna dikkat çekti.
Sınır ötesi operasyonla ilgili derin kaygı
"Tehditle orantılı bir şekilde ve uluslararası yasal araçlar ve standartlara da tam bir bağlılıkla terörizmle mücadeleyi sürdürmeye" ihtiyaç olduğuna da dikkat çeken AP, Kuzey Irak'ta olası bir sınır ötesi askeri operasyondan derin kaygı duyduğunu da belirtti.
Türkiye'yi Irak'ın topraklarını ihlal edecek orantısız askeri operasyonlardan uzak durmaya, Türkiye'yle Irak'ı da "Türkiye-Irak sınırındaki gergin durumu seyreltmek için Kuzey Irak'tan gelen terörist etkinlikleri önlemeye yönelik olarak güvenlik alanında işbirliği yapmaya" çağırdı.
AB'nin Genişlemeden Sorumlu Komiseri Olli Rehn de Komisyon'un -AB'nin terörist örgütler listesinde olduğunu hatırlattığı- PKK'nin saldırılarını kınadığını, ancak Türkiye'yi de Irak'taki bölgesel yetkililerle birlikte Kürt sorununda siyasi çözüm aramaya çağırdığını bildirdi.
İfade özgürlüğü ve basın özgürlüğü birincil öncelik
AP gazeteci ve insan hakları savunucusu Hrant Dink'le, rahip Andrea Santoro'nun öldürülmesini kuvvetle kınadıktan sonra "zaman geçirmeksizin her tür aşırılıkçılık ve şiddetle etkin mücadele ihtiyaç olduğunun" altını çizdi.
Türkiye'de birçok kişinin yeni Ceza Yasası'nın (TCK) 301. maddesi kapsamında kovuşturulduğunu anımsatan AP, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğünü "hükümetin birincil önceliklerinden biri olarak gördüğünü" bildirdi.
Rehn de 301. maddede reform yapmanın Türkiye'nin geçmişiyle uzlaşması için vazgeçilmez olduğunu bildirdi.
Ordu, gizli servisler ve polis üzerinde sivil denetim için daha fazla çaba gerek
AP, ordunun siyasete tekrar tekrar müdahale etmesinden duyduğu kaygıyı da ifade ettikten sonra, askeriye üzerinde tam ve etkili bir sivil denetimin sağlanması için daha fazla çabaya ihtiyaç olduğunu vurguladı. Ayrıca Türkiye'yi gizli servisler, jandarma ve polisle ilgili de parlamento denetimi uygulamaya çağırdı.
Kıbrıs ve Ermenistan
Parlamento, Türkiye hükümetini Ankara Protokolü'nden doğan sorumluluklarını uygulamaya çağırırken, özel olarak Kıbrıs ve Ermenistan'a değindi. "Türkiye kuvvetlerinin çekilmesinin Kıbrıs'ta çözüm müzakerelerini kolaylaştırıcı olacağını" bildirdi. AB Komiseri Rehn de Komisyon'un böyle bir süreci desteklediğini ifade etti.
AP AB Komisyonu'ndan da Kıbrıs'taki Türk toplumuna finansal destek araçlarının uygulanması ve etkililiğiyle ilgili özel rapor istedi.
Türkiye ve Ermenistan hükümetlerini de "hem bugün hem de geçmiş için bir uzlaşma/çözüm süreci başlatmaya" çağırdı.
Sivil anayasa girişimine destek
AP, yeni cumhurbaşkanının seçilmiş olmasını Türkiye'de demokrasinin gücünün bir işaret olarak gördüğünü, yeni hükümetin reform sürecini geliştirmeye bağlılığını ve temel hakları, özgürlükleri koruyacak yeni ve sivil bir anayasa yapma eğilimini olumlu karşıladığını da bildirdi.
Genişlemeden Sorumlu Komiser Rehn de AB'nin, görüşmeler başlamadan önce ortaya konan Türkiye'yle ilgili genişleme perspektifine bağlı kalması gerektiğini söyledi. (TK)
