“Antalya'da durum tahmin ettiğimizden daha vahim”

*Fotoğraflar: Yağmur Karagöz / bianet 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İş ve Aş Buluşmaları kapsamında Antalya Kaleiçi’nde turizm, otel, kafe-bar emekçileri ile bir araya geldi.

Heyette yer alan HDP'nin Ekonomiden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Garo Paylan,  Emek Komisyonundan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Şaziye Köse, Ekoloji Komisyonu Eş Sözcüsü Menekşe Kızıldere, HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, HDP İstanbul Milletvekili Erol Katırcıoğlu, Batman Milletvekili Necdet İpekyüz, HDP PM Üyeleri ve Antalya il ve ilçe yöneticileri Kaleiçi esnafının sorunlarını dinledi, beraber çözüm önerilerini konuştu.

Antalya Kaleiçi’ne ziyarette bulunan heyetten HDP Milletvekili Garo Paylan, Batman Milletvekili Necdet İpekyüz ve Emek Komisyonundan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Şaziye Köse turizm, otel, kafe-bar emekçilerinin durumunu bianet’e aktardı.

Paylan: "Kafe-bar işletmeleri cezalandırılıyor"

Antalya esnafının büyük bir çöküşte olduğunu belirten HDP Milletvekili Garo Paylan değerlendirmesini şöyle sürdürdü: “Biz Antalya’ya kentin, özelikle turizm sektörünün ve turizme bağlı esnafın durumlarını, ekonomik sorunları yerinde tespit etmek için geldik. Tahminimizden çok daha vahim bir durumla karşılaştık. Şu anda sokaklarda insan yok, turist yok. Kapanma tedbirlerinin genişletilmesiyle dükkanlarını açabilmiş olan esnafın hiçbir şekilde iş yapamadığını gördük.

Aynı şekilde kafe-barların çalışma saatlerinin 21.00'da kapanacak şekilde düzenlenmesinden dolayı iş yapamadıklarını gördük. Bu şekilde aslında kafe-bar işletmeleri cezalandırılıyor. Türkiye’nin tek adam tarafından yönetilmesi, bir demokrasi hikayesini kaybetmesi ve bütün komşularıyla ilişkisinin sorunlu olması nedeniyle turistlerin de buradan uzaklaştığını gördük."

Türkiye'nin büyük bir çöküş yaşadığını söyleyen Paylan: "Hem pandeminin yanlış yönetilmesi sonucu kontrol altına alınmaması, hem de Türkiye’de aşılama meselesinin çözülememesi yüzünden de sektörün canlanamadığını gördük. Durum tahmin ettiğimizden çok daha vahim. Bu durumu gelecek hafta Meclis gündemine taşıyacağız. Türkiye yüzde 7 büyüyor diyorlar ama burada büyük bir çöküş var. Antalya’da esnaf için, otelci için, çiftçi için büyük bir çöküş var. Biz bunu yerinde gördük" dedi.

             Görsel: Yağmur Karagöz HDP Milletvekili Garo Paylan ile konuşurken

Köse: “İşçiler pandemi ile açlık arasına sıkıştırıldı”

İş ve Aş Buluşmaları kapsamında işçileri ziyaret eden HDP Emek Komisyonundan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Şaziye Köse ise pandemi döneminde emeğin dönüşümünü bianet’e yorumladı:

“Pandeminin ilan edildiği günden beri biz parti olarak çarklar dursun, bütün sektörler ücretli izne çıkartılsın talebiyle günlerce mücadele yürüttük. Ancak bunun herhangi bir karşılığı olmadı ve çarklar dönmeye devam etti. İşçiler pandemi ile açlık arasına sıkıştırıldı. Pek çok iş yerinde korona vakaları ortaya çıktı, ölümler gerçekleşti. Pandemi Türkiye’de tam bir fırsata çevrildi. İktidarın çıkardığı önlem paketleri adı altında aslında sürekli sermayeyi kayıran, emekçilere kolonya ve dua öneren paketler çıktı. İşçilerin büyük bir çoğunluğu zorunlu ücretsiz izni çıkarılarak tamamen açlığa teslim edildi."

"Sermaye pandemiyi laboratuvar olarak kullandı"

Önümüzdeki süreçte hak ihlallerinin artacağını vurgulayan Köse: "Kısa çalışma ödeneği bu süreçte devreye girdi. Ancak ne kadar işçinin kısa çalışma ödeneği aldığı hala bir muamma. Aslında milyonlarca insan bu ödenekten yararlanamadı. Çünkü biliyoruz ki bizim ülkemizde kayıt dışı çalışma çok daha fazla. Kod-29 pandemi döneminde seri bir şekilde kullanılmaya başlandı. Geçmişte tek tük görünen bu uygulama seri bir şekilde kullanıldı.

Şu anda işçiyi asıl bekleyen tehlikenin emek rejiminin kendi içerisindeki dönüşümleri ve sermayenin bu yönde attığı adımlar olduğunu söyleyen Köse şöyle devam etti: “Pandemi süreci laboratuvar olarak kullanıldı. Çalışma koşullarının esnekliği, uzaktan çalışma, ücretlerin aşağı çekilmesi gibi süreci bulanıklaştıran adımlar atıldı. Üretim üsleri adı altında kamplar kuruldu. İşçileri fabrikada hapsederek çalıştırmaya devam ettirdiler. Bunlar bizi gösteriyor ki önümüzdeki süreçte bu hak ihlalleri çok daha büyük boyutlarda karşımıza çıkacak.”

        Görsel: HDP Emek Komisyonundan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Şaziye Köse

İpekyüz: “Özelleşen enerji şirketleri esnafın ensesinde”

Esnafın kan ağladığını ve yeterli destek alamadığını söyleyen HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz ise şunları söyledi: “Bu buluşmamızda belki de en öğretici şeylerden birisi şu oldu: Turizm meselesi Türkiye’de iktidar tarafından sadece çok büyük işletmelerin sahiplenilmesi, onlara dönük düzenlemeler yapılması şeklinde görülüyor ve gelecek turistlere kurtarıcı gözüyle bakılıyor. Ama burada da bir yandaşlık söz konusu. Belirli bir kesim korunuyor ve bu belli bir kesim de iktidara yakın, büyük sermaye sahibi kesim. Küçük ölçekteki hiç kimse, ne destekleme ne teşvik anlamında dikkate alınıyor.

Küçük işletmelerin en büyük sıkıntısı, kira desteğinden doğru düzgün yararlanamamış ve borçları konusunda herhangi bir destek alamamış olmaları. Hatta çok acı bir şekilde, ziyaret ettiğimiz birçok esnaf Haziran’daki kısmi açılmayla beraber dükkanlarını açtıkları gün elektrik şirketinin gelip elektriği, doğal gazı kesmek istediğini söyledi. Bu insanlar uzun süre para kazanamadılar, borcu borçla kapattılar. Çoğu özelleşen bu enerji şirketleri ise kapılarını açtıkları gün esnafın ensesine yapıştılar.

"Turistler özgürlük olmadığı için de gelmek istemiyor"

"Esnaf ayrıca daha önce sık sık yurtdışından Antalya’ya gelmiş olan kişilerin Türkiye’de insan hakları, özgürlük ve demokrasi meselesinde bir kötüye gidiş olduğunu, pandemiyle mücadelede bölgeler arası farklılığın olduğunu belirterek ülkeye gelmek istemediklerini bize iletti.”

İpekyüz, çözüm için önergeler vereceklerini açıkladı: “Sadece büyük otel sahipleri değil tüm sektör çalışanlarının desteklenmesi lazım. Özellikle elektrik, doğal gaz, kira, çalışanlar ve borçlarla ilgili düzenlemeler yapılmalı. Yapılmadığı takdirde birçok esnaf daha iş yerini kapatmak zorunda kalacak. İş yerlerinin çoğuna haciz gelecek."

         Görsel: HDP İstanbul Milletvekili Erol Katırcıoğlu ve HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz

Zekiye P.: “Açık kaldığımız zamanlar bile zarardı”

Antalya Kaleiçi kafe işletmecilerinden Zekiye P de pandemi döneminde yaşadığı sıkıntıları anlattı: “15 ayda ancak 4 ay açık kalabildik. O sürede de zaten iş yapamadık. Bizim paket servis yapma şansımız yok. Kaleiçi turistik bir bölge ama turist yok. Kaleiçi’nde saat 19.00’da kapanan bir kafeye gündüz çalışan insanlar nasıl gelsin? Açık kaldığımız zamanlar bile zarardı.”

“Devletin verdiği üç kuruş gene devlete gitti” 

“15 yıldır Kaleiçi’nde esnaflık yapıyorum. Pandeminin başında kafe ilk kapatıldığında ‘esnafa destek kredisi’ kapsamında Ziraat Bankası’na 10 bin TL kredi  başvurusunda bulundum. Sanırım çok gelmiş olacak ki sadece 5 bin TL verdiler.  Onun da zaten geri ödemesi başladı.

Devlet Haziran ayı içerisinde 3 bin TL vereceğini açıkladı, o da Temmuz ayında esnafın ödemesi gereken TAPDK’ye gidecek. Yani kısacası devletin verdiği üç kuruş gene devlete gidiyor. Biz dostlarımızın dayanışması ile ayakta kaldık.” (YK)