Anayasa Değişikliği Teklifinin 9. Maddesi 343 Evet Oyuyla Geçti

TBMM Genel Kurulu'nda, cumhurbaşkanına yürütme yetkisi veren anayasa değişiklik teklifinin 1. turunda ilk 8 maddenin ardından 9. Madde de geçti.

9. Madde Cumhurbaşkanı'nın sorumluluk ve sorumsuzluğunu düzenleyen yürürlükteki 105. Madde'yi değiştirmeyi teklif ediyor.

Değişiklikle yürürlükteki maddede "vatana ihanet"ten dolayı yargılanabileceği, "bir suç işlediği iddiasıyla" şeklinde değiştiriliyor. Önerilen yeni sistemde Başbakan ve Bakanlar Kurulu kararlarının altına attığı imzalardan sorumsuz olması da sözkonusu kurumlar kaldırıldığı için kalkıyor.

9. Madde için 485 oy kullanıldı. 343 evet, 137 hayır, 3 boş oy çıktı; 2 oy da geçersiz sayıldı.

Teklif edilen 9. Madde ve yürürlükteki hali

MADDE 9 - 2709 sayılı Kanunun 105’inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“E. Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu MADDE 105- Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir. Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır. Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı alamaz. Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanının görevi sona erer. Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanır.”

(Yürürlükteki hali - E.  Sorumluluk ve sorumsuzluk hali

Madde 105 – Cumhurbaşkanının, Anayasa ve diğer kanunlarda Başbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmaksızın tek başına yapabileceği belirtilen işlemleri dışındaki bütün kararları, Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır; bu kararlardan Başbakan ve ilgili bakan sorumludur.

Cumhurbaşkanının resen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerine başvurulamaz.

Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte birinin teklifi üzerine, üye tamsayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır.)

Önceki oylamalar

1. Madde'nin oylamasında 484 oy kullanıldı. 347 evet, 132 hayır, 2 çekimser, 2 boş ve 1 geçersiz oy çıktı.

2. Madde'nin oylamasında 480 oy kullanıldı. 343 evet, 133 hayır, 1 çekimser, 2 boş ve 1 geçersiz oy çıktı.

3. Madde'nin oylamasında 485 oy kullanıldı. 341 evet, 139 hayır, 3 boş ve 2 geçersiz oy çıktı.

4. Madde'nin oylamasında 486 oy kullanıldı. 343 evet, 139 hayır, 2 geçersiz ve 2 boş oy çıktı.

5. Madde'nin oylamasında 354 oy kullanıldı. 343 evet, 7 ret, 3 boş, 1 geçersiz oy çıktı.

6. Madde'nin oylamasında 483 oy kullanıldı. 343 evet, 137 hayır, 2 boş, 1 geçersiz oy çıktı.

7. Madde'nin oylamasında 482 oy kullanıldı. 340 evet, 136 hayır, 4 boş, 2  geçersiz oy çıktı.

8. Madde'nin oylamasında 481 oy kullanıldı. 340 evet, 135 hayır, 5 boş, 1 geçersiz oy çıktı.

Genel kurul'a gelen Anayasa değişikliği teklifi görüşmelerinin ilk gününde genel üzerine konuşmaların ardından, maddelerin görüşülmesine geçilmesi için yapılan ilk oylamada oy dağılımı ise şöyle olmuştu: 338 evet,134 hayır, 2 çekimser, 5 boş 2 çekimser oy çıktı. 1 oy ise geçersiz sayıldı. (HK)