Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (BETAM)araştırmasına göre anadili Türkçe olan nüfusta ücretli ya da maaşlı çalışma oranı yüzde 57 iken aynı oran anadili Kürtçe olan nüfusta yüzde 38'ye düşüyor.
Merkezin gerçekleştirdiği "Anadil Ayrımında İşgücü Piyasası Konumları" başlıklı araştırma notu, sosyal güvenlikten yoksun nüfus açısından da iki grup arasında iki kata yakın fark olduğunu gösteriyor.
Seyfettin Gürsel, Gökçe Uysal Kolaşin ve Onur Altındağ'ın hazırladığı araştırmada, Hacettepe Nüfus Etüdleri tarafından 2003'te yapılan Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA 2003) anketi kullanıldı.
TNSA 2003'te yer alan 15 yaşından büyük evli çiftler için Türkiye genelindeki işsizlik oranını yüzde 7,6 olarak hesaplanmakta. Bu oran kentsel alanda yüzde 9,7'ye yükselirken kırsal alanda yüzde 3,6 seviyesine gerilemekte.
İşsizlik oranı kırsal alanda farklılaşıyor
İşsizlik oranları anadili Kürtçe olan nüfusta yüzde 8 iken bu oran anadili Türkçe olan nüfusta yüzde 7,5. Aradaki farkın tamamı ise işsizlik oranlarının kırsal kesimde farklılaşmasından kaynaklandığı ifade ediliyor. Kentsel alanda iki nüfus için de işsizlik oranı aynıyken (yüzde 9,7) kırsal alanda anadili Kürtçe olan nüfusta işsizlik yüzde 5,5 ile anadili Türkçe olan nüfusa göre daha yüksek (yüzde 3,2).
Anadili Kürtçe olan nüfusun kırsal alandaki işsizlik oranın yüksek olmasının Doğu ve Güneydoğu bölgesindeki tarımın büyük toprak sahipleri ve aşiretler çevresinde feodal bir yapının olmasından kaynaklandığı belirtiliyor.
Kürtçe konuşanlar seyyar işlerde
Anadili Kürtçe olan nüfusta ücretli ya da maaşlı çalışmanın yerini yevmiyeli olarak çalışma alıyor. Yevmiyeli çalışanların oranı anadili Kürtçe nüfus içinde yüzde 15 iken, anadili Türkçe nüfusta yüzde 6'dır. Bunun yanında kendi işinde çalışanların oranı da anadili Kürtçe olan kesimde görece hayli yüksektir; yüzde 30'a yüzde 21.
Kendi işinde çalışanlarda görülen yüksek oranın başlıca nedeni anadili Kürtçe olan nüfusun kentlerde seyyar ya da sabit olmayan işlere yönelmesi olarak gösteriliyor.
Düzenli bir işyerinde çalışma oranı anadili Türkçe nüfusta yüzde 80 iken, Kürtçe olan nüfusta yüzde 57'ye gerilemekte. Buna karşılık seyyar ya da sabit olmayan işyerleri oranları sırasıyla yüzde 8 ve yüzde 19.
İki nüfus arasındaki bir diğer önemli fark da kentsel alanda yapılan tarım ve bahçe işinde anadili Kürtçe nüfusun çok daha yoğun olması; yüzde 16'ya yüzde 6.
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003 (TNSA-2003)
Hacettepe Nüfus ve Sağlık Etütleri Enstitüsü tarafından yapılan Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması beş yılda bir tekrarlanan bir araştırma. Bu araştırma notunda 2003 yılına ait ham veriler kullanılmış. TNSA-2003 10.836 hanehalkı görüşmesini kapsıyor. Bu hanelerde toplam 47.894 kişi yaşıyor. Anadil değişkeni ana anketin içerisinde değil, daha küçük boyutta olan 15-49 yaş arası en az bir kez evlenmiş kadın modülü içerisinde yer almakta. Örneklemde 14.408 kişi bulunuyor. (İP)
