TÜYAP, ‘yayıncılar zarar ediyor’ gerekçesiyle her yıl Diyarbakır’da düzenlediği kitap fuarından vazgeçince, konu epey tartışıldı Diyarbakır’da.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, sivil toplum örgütleri ve Kürtçe kitap basan yayınevleri, şehrin bir kitap fuarına ihtiyaç duyduğu konusunda hemfikir olunca kollar sıvandı ve 12 Mayıs’ta, “Medeniyetler Beşiğinde, Kitapların Işığında” sloganıyla 1. Amed Kitap Fuarı açılmış oldu.
TÜYAP’tan bağımsız bir kitap fuarının etki gücü ne olabilir endişesi, ilk iki günden sonra, “fuarı bölgenin diğer kentlerinde de açabiliriz” güvenine bıraktı yerini. Fuarın açılış konuşmasını yapan Türkiye Yayıncılar Birliği 2. Başkanı Fahri Aral’ın temennisi de bu yönde olmuştu. Aral, fuarın TÜYAP’ın kararına rağmen devam ediyor olmasının çok önemli olduğunu belirtmiş ve “Bu fuarın devam etmesi için çaba sarf edelim. Umarım bu fuar bir örnek olarak Kürdistan’ın tüm illerine yayılır” demişti.
Fuarın seçim öncesi açılıyor olması da ayrı bir endişe kaynağıydı. Ancak daha ilk gün, “seçim çalışmaları okuyucunun ilgisini dağıtabilir, fuar seçimin gölgesinde kalabilir” endişesinin de yersiz olduğu anlaşıldı.
TÜYAP büsbütün vazgeçmedi Diyarbakır’dan. Diyarbakır kitap fuarını iki yılda bir gerçekleştirmek gibi bir projesi var. 1. Amed Kitap Fuarı’nın açılış konuşmasını yapan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Fırat Anlı, konuyu şöyle değerlendirmişti: “TÜYAP Diyarbakır’ı terk etmemelidir. İki yılda bir de olsa Diyarbakır’da görmek istiyoruz.”
Anlı, ancak kendilerinin Amed Kitap Fuarı’nı her yıl gerçekleştireceklerini de eklemişti sözlerine. TÜYAP ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesinin aldığı kararlar, önümüzdeki yıl ilginç gelişmelere neden olabilir.
72 yayınevi, onlarca etkinlik…
Kobanî ve Şengal’deki direnişe adanan 1. Amed Kitap Fuarı sabah saat 09:00’da açıyor kapısını ve gece 22:00’da müzik dinletisiyle günü kapatıyor. Fuara 72 yayınevi katıldı. Kürt yayıncıların yanı sıra Metis, Yapı Kredi Yayıncılık, Öteki, Sel, Evrensel Basım Yayın gibi çok sayıda yayıncı da Diyarbakır’a gelerek okurla buluştu.
Sümerpark Ortak Yaşam Alanı Diyarbakır’ın şehir merkezindeki büyük parklarından biri. Bu nedenle ne yayıncılar ne de okur fuar alanına ulaşmakta güçlük çekmiyorlar. Fuar, 2 bin metrekarelik bir alanda kuruldu. Yayıncıların açtıkları stantlar için belediyeye herhangi bir ücret ödemediğini ve bunun yayıncıları ekonomik olarak rahatlattığını da hatırlatalım.
Çok sayıda etkinliğe ev sahipliği yapan kitap fuarında, “Bir Ulu Çınar: Yaşar Kemal” başlıklı etkinlik, üç saat sürmesine rağmen fuarın en çok ilgi çeken etkinliği oldu belki, ancak diğer etkinliklerin de boş geçmediğini ve tartışmalara sahne olduğunu belirtmekte yarar var.
Yayıncıların fuar izlenimleri
Fuarın girişinde kurulan stantlar ise farklı bir etkinlik alanı. Fuar alanında seçmenle buluşmak için sadece HDP stant açtı. Şengal’den göç etmek ve Diyarbakır’da yaşamak zorunda kalan Şengalli kadınların el emeği ürünlerinin satıldığı stant yoğun ilgi görüyor. Çok sayıda sivil toplum örgütü de stant açarak kendilerini tanıtmaya çalışıyorlar. Fuarın girişinde yöresel giysiler, puşiler, takılar, fularlar da satılıyor elbette.
Fuar alanı oldukça renkli ve coşkulu bir görünüme sahip. Bu görünüm yayıncıları memnun edebilecek nitelikte mi? Seçim heyecanı fuar alanına da sirayet etti mi? Bu soruların cevabını yayıncılar bilir elbette. Biz de onlarla konuştuk.
Yeniçeri: HDP 10, AKP 1 vekil çıkarır
İstanbul’dan gelerek 1. Amed Kitap Fuarı’na katılan Öteki Yayınevi’nin Genel Yayın Yönetmeni Vedat Yeniçeri, Diyarbakır’da olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiriyor. Kitap fuarını “iyi niyetli bir girişim” olarak nitelendiren Yeniçeri, kimi eksikliklere de değiniyor: “Salı günü açılan fuar Pazar günü sona eriyor. Okuyucunun fuar ziyaret günleri ise daha çok Cumartesi ve Pazar günleri. Bu nedenle önümüzdeki yıl bu durumun gözetilmesi ve sürenin uzatılması gerektiği kanısındayım.”
Vedat Yeniçeri’ye şehirde kaldığı süre boyunca seçim çalışmalarından edindiği izlenimleri de soruyorum. Verdiği bilgilerden anlaşılan o ki, Yeniçeri, 7 Haziran’da gerçekleşecek seçimle oldukça ilgili. Şehrin 11 milletvekilini Ankara’ya gönderdiğini, önceki seçime bağımsız adaylarla katılan HDP’nin 6 milletvekili çıkardığını, ancak Hatip Dicle yasaklı olduğu için, onun aldığı oylarla AKP’li Oya Eronat’ın Meclis’e gittiğini hatırlatıyor. Diyarbakır’a gelince bazı vekil adayları ve Öteki Yayınevi’nin standını ziyaret eden okuyucuyla seçimi konuştuğunu anlatan Yeniçeri’nin edindiği izlenimden seçim tahmini ise, “Diyarbakır’da HDP 10, AKP 1 milletvekili çıkarır” yönünde.
Yeniçeri, bu iddiasını destekleyen bilgiler de veriyor: “HDP’nin barajı aşmak için çok çalıştığını gördüm. Çok sayıda aşiretin HDP’ye katılması da önemli. Benim gördüğüm, Hükümet’in ve Cumhurbaşkanı’nın Şengal ve Kobanî sürecinde aldığı tutum nedeniyle Kürdistan’da kendilerini bitirdiğidir.”
Özalp: Asıl heyacan batıda
İstanbul’da yayımlanan Kürt Tarihi dergisinin sahibi ve Peyvend Yayınevi’nin editörü Davut Özalp, fuarı gezenlerin gerçek okur olduğuna dikkat çekiyor. Fuarı başarılı bulduğunu söyleyen Özalp, kitap satışları konusunda da bilgi veriyor: “Kuru kalabalık değil, fuarı gezenler kitap almadan çıkmıyor fuardan. Kitap satışlarından memnunuz.”
Diyarbakır’dan edindiği seçim izlenimlerini de soruyorum Özalp’a: “Diyarbakır’da kimseyle seçimi doğru dürüst konuşmadım. Herkes sakin bir şekilde 7 Haziran’da sandığa gidip oy kullanmayı bekliyor. Konuştuklarımın oy rengi de belli: HDP. Asıl heyecan Batı illerinde, burası çok sakin.”
Laleş: Siyasi mesajlar panellerde veriliyor
Lîs Yayınları Diyarbakır’da kurulan bir yayınevi. Genel Yayın Yönetmeni Lal Laleş, 1. Amed Kitap Fuarı’nı şöyle değerlendirdi: “Fuar Kürtçenin edebi ve kültürel zenginliğini ortaya çıkarması açısından çok önemli. Fuar, Kürt yayıncılığındaki gelişmeyi ve çeşitliliği de gösterdi. 1. Amed Kitap Fuarı’nın başarısı, Mardin, Batman, Van gibi Kürt illerinde de benzer fuarların önünü açacak.”
Yayıncılarla okurların zorunlu haller dışında siyaset konuşmadığına dikkat çekiyor Lal Laleş. “Siyasi mesajlar panellerde ve söyleşilerde veriliyor, tartışmalar orda yürüyor.”
Güldiken: Daha çok kitaplar hakkında konuşuyoruz
İstanbul’da kurulduktan bir süre sonra Diyarbakır’a taşındı Aram Yayınları. 1. Amed Kitap Fuarı için hazırladığı edebiyattan siyasete çok çeşitli yeni kitaplarla çıktı okurun karşısına. Yayınevinin editörlerinden Ulaş Güldiken, ilk olmasına rağmen Amed Kitap Fuarı’nı başarılı bulduğunu söylüyor. “Bazı teknik sorunlar var, ama önümüzdeki yıl bunlar da giderilecektir.”
Güldiken, okuyucunun Aram Yayınevi’ne gösterdiği ilgiden de oldukça memnun. “Okuyucuyla daha çok kitaplar hakkında konuşuyoruz. Ayrıca standımıza gelen okuyucuların yüzde yüzü HDP’ye oy verecek, bunu görüyoruz.”
Bu yıl ilki düzenlenen Amed Kitap Fuarı 17 Mayıs Pazar günü sona erecek. Sümerpark’ın içinde yapılan seçim tartışmaları evlere, mahallelere ve alanlara taşınmış olacak. (VE/HK)
