* Fotoğraf: Arşiv - AA
AKP, uzun süredir üzerinde çalıştığı seçim ve Siyasi Partiler Yasası değişikliği konusundaki çalışmalarını tamamladı.
İttifak ortağı Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) olası talepleri de dikkate alınarak "seçenekli" olarak hazırlanan öneri paketinde, başlangıçta yüzde 7 olarak öngörülen seçim barajının yüzde 5'e indirilmesi görüşü ağırlık kazandı.
Milletvekili transferini engellemek için de siyasi partilerin seçimden sonra milletvekili transferiyle grup kurarak seçime girme yeterliliği kazanmasının engellenmesi önerisi yer aldı.
Seçenekli öneri paketi
BBC Türkçe’nin haberine göre, AKP'nin bir sonraki seçimlerde uygulanmak üzere hazırladığı seçim ve Siyasi Partisi'nde değişiklik içeren önerisi, 26 Mayıs Çarşamba günü AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında toplanan Merkez Yürütme Kurulu'nda görüşüldü.
AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı'nın başkanlığında yapılan çalışma, ittifak ortağı MHP'nin olası talepleri de dikkate alınarak, bir yasa teklifi metni yerine seçenekli öneri paketi şeklinde hazırlandı ve bu metin üzerinden müzakere yapıldı.
MYK'da, hazırlanan önerinin teklif metnine dönüştürülmesi konusunda MHP ile ortak çalışma yapılması görüşü benimsendi. Bu çerçevede, hazırlanan öneri paketinin en kısa sürede ittifak ortağına iletileceği öğrenildi.
Seçim barajına küçük parti ayarı: Yüzde 5
Habere göre AKP'nin paketinde, seçim barajı yüzde 7 ve 5 olarak önerildi.
- NOT: 2018'deki cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği genel seçiminde, ittifakların yolunun açılması nedeniyle yüzde 10'luk seçim barajının çok anlamlı kalmadığı, tersine bu durumun, muhalif seçmenin barajı geçmesi nedeniyle HDP'yi büyüttüğü yorumları bir süredir AKP içinde yapılıyordu. Bu nedenle yüzde 10 seçim barajının yüzde 7'ye indirilerek, HDP'ye giden "emanet oyların" esas partilerine döneceği hesabı yapılıyordu.
MYK'da, barajı geçme umudu kalmayan küçük partilerin millet ittifakına yöneltebileceği değerlendirildi. Bu nedenle de MHP'nin de onay vermesi halinde, küçük partilerde "tek başına veya yeni ittifaklar kurma ümidi" oluşturacağı için barajın yüzde 5'e indirilmesi görüşü ağırlık kazandı.
Çalışmaların yürütüldüğü süreçte tartışılan "ittifak içi baraj" düzenlemesinden ise vazgeçildiği öğrenildi.
Transfer vekille seçime girme yeterliliği
AKP'nin önerisinde, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin geçen yıl yaptığı "milletvekili transferinin engellenmesi"ne dönük çağrı da karşılık buldu.
- NOT: 2018 seçimlerinde, CHP'nin, İYİ Parti'nin seçime girmesini garanti altına almak için 15 milletvekilini "ödünç vermesi" uzun süre kamuoyunda tartışılmıştı. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu da geçen yıl, seçime girmelerini engellemeye dönük "kumpas kurulması" halinde DEVA Partisi ve Gelecek Partisi'ne "destek olacaklarını" açıklamıştı. Bunun üzerine de Bahçeli, milletvekili transferinin önlenmesi için yasa değişikliği yapılması çağrısı yapmıştı.
Başlangıçta bu çağrıya mesafeli duran AKP ise ittifak ortağının bu konudaki ısrarını dikkate alarak, siyasi partilerin milletvekili transfer ederek seçime girmesini önleyecek formül önerdi.
Buna göre, siyasi partiler seçimlerde en az 20 milletvekili çıkarmaları halinde yine grup kurabilecekler. Ancak, seçimden sonra, seçildikleri partiden ayrılarak başka bir partiye geçilmesi halinde, 20 sandalyeye ulaşılsa bile bu partiler grup kurmuş sayılmayacak.
Ayrıca, parlamento dışındaki partilere de düzenli olarak kongre veya kurultaylarını yapma zorunluluğu getirilmesi öngörülüyor.
- NOT: Mevcut Siyasi Partiler Yasası'nda bir partinin seçimlere katılabilmesi için illerin en az yarısında oy verme gününden en az 6 ay önce teşkilat kurmuş ve kongrelerini yapmış olması veya TBMM'de grup kurma koşulu aranıyor.
Daraltılmış bölge
Haberdeki bir diğer bilgiye göre, öneri paketinde, her seçim çevresinin bir milletvekili çıkaracak şekilde düzenlendiği "dar bölge" sistemi yer almadı.
AKP'yi avantajlı hale getirmesine karşın, MHP dar bölge sistemine karşı çıkıyordu. Bunun yerine, "daraltılmış bölge" önerisine yer verildi. Buna göre, her seçim çevresinin 7 milletvekili çıkaracak şekilde düzenlenmesi öngörüldü.
Ancak bu sistem de oy oranı yüksek olan partilere avantaj sağladığı için mevcut oy oranları dikkate alındığında AKP ve CHP'nin daha fazla milletvekili çıkarması sonucu doğurabilir. Bu nedenle düzenlemenin MHP'nin önerisi doğrultusunda şekilleneceği ifade ediliyor.
Hazine yardımında iki seçenek
Yansıyan bilgilerde AKP'nin paketinde siyasi partilere yapılacak Hazine yardımı da seçim barajına eşitlenmesi veya mevcut yasada olduğu gibi yüzde 3 oy alan partilerin Hazine yardımından yararlanması seçenekleri yer aldı.
Parti kaynakları, yüzde 3 oy oranı koşulunun korunabileceğini belirtirken, bu konunun da MHP ile yapılacak çalışma ile netleşeceğini ifade ediyorlar.
Peker'in iddiaları
AKP MYK'da “organize suç örgütü liderliği” suçlamasıyla hakkında arama kararı çıkarılan Sedat Peker'in de iddialarıyla ilgili de durum değerlendirmesi yapıldığı belirtildi.
Toplantıda, Peker'in iddialarıyla ilgili yargının harekete geçmesinin doğru olacağı görüşü öne çıkarken, iktidarı yıpratma amaçlı kullanılacağı gerekçesiyle bu konuda Meclis'te bir araştırma veya soruşturma komisyonu kurulmasına ise kapıların kapatıldığı öğrenildi.
(TP)
