Küresel yoksulluğun ortadan kaldırılması için çalışan uluslararası sivil toplum kuruluşu Oxfam, ABD'de bireysel gelir vergisi beyannamelerinin federal hükümete sunulması gereken son gün olan 18 Nisan’da bir analiz yayımladı.
Analize göre ülkedeki 735 milyarderin serveti son iki yılda yüzde 62 artarken, işçilerin kazançları sadece yüzde 10 arttı.
TIKLAYIN - Oxfam: Her dakika 11 kişi açlıktan ölüyor
Ancak artan enflasyon karşında işçilerin ‘mütevazı kazançları’ eridi. Hatta sürekli artan yiyecek, barınma ve diğer temel ihtiyaçlar karşısında birikimleri yok oldu.
ABD Tarım Bakanlığı'nın açıkladığına göre ise Şubat 2020 ve Şubat 2022 arasında ailelerin aylık gıda harcaması maliyeti 654 dolardan 888 dolara çıktı. Bu kabaca yüzde 35'lik bir artış demek.
Şubat 2020'de ortalama 28,52 dolar olan saatlik çalışma ücreti ise Şubat 2022'de 31,58 dolara yükselerek kabaca yüzde 10 arttı. Ancak bu enflasyon hesaba katıldığında sonuç ücretlerin gerçek değerinde bir azalma demek.
Analize göre buna rağmen ABD'li milyarderlerin çoğunun vergiden muaf tutulan toplam 4,7 trilyon dolarlık servete sahip. Bu oran 2020’de 2.9 trilyon dolardı. (Küresel artış da benzer şekilde 8 trilyon dolardan 12,7 trilyon dolara çıktı)
Fakat bu kazanca rağmen ABD'deki en zengin 25 kişi 2014'ten 2018'e kadar servetlerinin yalnızca yüzde 3,4'ünü vergi olarak ödedi.
"Daha adil bir ekonomi inşa edebiliriz"
Bu eşitsizlik karşısında Oxfam “Zenginlerden vergi alın, daha iyi bir dünya inşa edin!” çağrısı yaptı. Oxfam yayınladığı analizde şöyle seslendi:
Bu doğru değil, savunulabilir değil ve kaçınılmaz da değil. Senaryoyu tersine çevirebilir, daha sağlıklı, daha adil ve daha dirençli bir ekonomi inşa edebiliriz.
Sadece tarihi zenginlik seviyelerine sahip olanların vergi verdiğinden emin olmamız gerekiyor. Şirketler ve ultra zenginler daha zengin olmak için oyunun kurallarına hile karıştırdı.
Bu ülkede şaşırtıcı düzeyde eşitsizlikler görmemiz tesadüf değil, çok bilinçli bir tasarımdır. On yıllardır aşırı zenginler ve şirketler ekonomik güçlerini, vergilerden ve sorumluluktan kaçınmak için Kongre'ye baskı yapmakta kullandılar. Oyunu düzenlemek ve bunun bizim iyiliğimiz için olduğuna bizi ikna etmek için çok çalıştılar.
Ancak sistem ortak yarara öncelik verdiğinde, hepimiz daha iyi durumdaydık. İkinci Dünya Savaşı sırasında, federal gelir vergisi oranı yüzde 94'e ulaştı, otuz yıl sonra yüzde 70 idi. Vergi gelirlerini sağlıktan toplu taşımaya, eğitimden okulların öğle yemeği programlarına kadar hayati programlarını finanse etmede kullandık. Orta sınıf büyüdü ve gelişti.
1980'lerin Reagan Devrimi, bu ilkeleri ve genel olarak eşitliği geri almaya başladı. Kongre 2017'de Vergi Kesintileri Yasası'nı geçirdiğinde, kurumlar vergisini yüzde 35'ten yüzde 21'e düştü. Şirketler rekor kıran karlar bildirdi. Sadece bu yıl karlar yüzde 25 artarak 2,81 trilyon dolara ulaştı.
Aşırı zenginler ve şirketler üzerindeki vergiler düştü; çalışan ailelere baskı yapılmadı. Kurallar değiştikçe, çalışan aileler ekonomik güvensizliğin keskin kenarını ve geleceğe dair umutlarını yitiriyor.
Bu şekilde olmak zorunda değil. Çalışanları, aileleri, iklimi ve geleceğimizi koruyan programları finanse etmek için şok edici miktarda servet biriktirenleri vergilendirelim.
(HA)
