Fotoğraf: ABD Dışişleri Bakanlığı
Biden yönetimi Rusya'nın ABD yaptırımlarından kaçmasına yardım etmek ve Moskova'yı Ukrayna'ya açtığı savaşta desteklemekle suçladığı beş Türk şirketi ve bir Türkiye yurttaşına yaptırım getirdi.
Reuters'in açıkladığı yaptırımlar, Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı yaptırım altındaki gemilerin onarımına yardımcı olmak ve "ikili kullanımlı malların" sevkiyatına yardımcı olmakla suçlanan nakliye ve ticaret şirketlerini hedef alıyor. Yaptırımlar, Rusya'ya yönelik olarak aralarında ülkenin en büyük otomobil üreticisinin de olduğu 150'den fazla hedefi vuran daha geniş bir önlem paketinde yer alıyor.
Zamanlama "manidar"
Yaptırım, ABD-Türkiye ilişkilerinin hassas bir süreçten geçmekte olduğu bir zamanda getirildi. Washington, TBMM'nin yeni yasama dönemini açtığı Ekim başında Ankara'nın İsveç'in NATO üyeliğini onaylayacağı beklentisindeydi.
Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgali sonrasında ABD'nin getirdiği kapsamlı yaptırımlara karşın Karadeniz'in karşı kıyılarından Türkiye ve diğer ticaret merkezlerine yönelen tedarik kanalları açık kaldı. Washington, Moskova'nın askeri maksatlarla kullanılabilecek kimyasallar, mikroçipler ve diğer ürünlerin ihracatı konusunda Rusya'nın komşularını sık sık uyarma yoluna gitti.
Bu çerçevede ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo ve başka üst düzey ABD'li yetkili, Türk şirketlerinin Rusya'nın ABD yaptırımlarını aşmasına yardım etmesini önleme seferbeliği kapsamında Türkiye'ye ziyaretlerde bulundu.
Üst düzey bir ABD Hazine yetkilisi, Reuters'a "Geçtiğimiz 18 ay boyunca, kaygılarımızı Türk hükümeti ve özel sektörle paylaştık ve Rusya'nın yürüttüğü savaş çerçevesinde yaptırım uyguladığımız kişilerle iş yapmalarının taşıdığı büyük riskler konusunda bilgilendirdik." dedi.
Ankara henüz bir yorumda bulunmadı.
ABD Hazine Bakanlığınca yapılan açıklamada, Margiana İnşaat Dış Ticaret ve Demirci Bilişim Ticaret-Sanayi'ye yaptırım uygulandığı duyuruldu ve Türkiye merkezli şirketlerin Rusya'nın "Ukrayna'ya yönelik saldırı savaşını yürütmekte çok ihtiyaç duyduğu ikili kullanımlı malları" ithal açısından güvendiği şirketler arasında oldukları belirtildi.
Açıklamaya göre Margiana İnşaat Dış Ticaret, Ukrayna savaşında kullanılan askeri İHA'ları üretmekte tedarik zincirinde yer alan yaptırıma tabi Rus kuruluşlarına yüzlerce sevkiyat yapmış, Demirci Bilişim Ticaret-Sanayi ise Rusya'ya sensörler ve ölçüm araçları göndermişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı bir şirketin gemilerine onarım hizmetleri sağladığı için Denkar Gemi İnşaat'a da yaptırım uyguladı.
Bunun yanında Türkiye merkezli tersane acentesi ID Ship Agency ve sahibi İlker Doğruyol ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nın ABD ve Avrupa menşeli elektronik bileşenleri Rusya'daki şirketlere sevk eden aracı şirket olarak nitelediği CTL Limited de hedef alındı.
Asıl büyük yaptırım paketi, Rusya'nın sanayi üssünü, denizcilik sektörünü ve teknoloji tedarikçilerini ve ayrıca Rus silah sistemlerini üreten ve onaran tesisleri hedef alıyor.
Hedef alınanlar arasında Rusya'nın en büyük otomobil üreticisi Avtovaz ile bir başka otomotiv üreticisi olan GAZ Grubu da var.
ABD ayrıca büyük bir yerel bakır üreticisi olan Rus Bakır Şirketi'ne yaptırım uyguladı.
Rusya merkezli son kullanıcılara yabancı elektronik gereç sevkiyatı konusunda uzmanlaşmış Finlandiya merkezli bir ağ da, Washington'un yaptırımlardan kaçışı önlemek üzere baskı yürüttüğü operasyonda hedef alındı. ABD Hazinesi, Rusya'ya çok çeşitli elektronik eşya göndermekle suçladığı Finlandiya merkezli lojistik firmaları Siberica Oy ve Luminor Oy'a da yaptırım uyguladı.
İsveç'in NATO üyeliği
Türkiye, savaş boyunca hem Rusya hem Ukrayna ile ilişkilerini iyi tutmaya çalıştı. Ankara ilke olarak yaptırımlara karşı çıksa da Türkiye'de yaptırımların aşılmayacağını ve Rus ordusunca kullanılan hiçbir ürünün sevkiyatına izin verilemeyeceğini söylüyor.
Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılma başvurularını destekleme konusunda ayak sürümesi dolayısıyla ABD ile ilişkileri gerildi. Finlandiya'nın üyeliğinin Nisan'da onaylanmasına karşın İsveç'in başvurusu Türkiye ve Macaristan tarafından bekletiliyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller gazetecilere verdiği demeçte, Washington'un açıkladığı yeni yaptırımların İsveç'in NATO'ya katılma başvurusunun akıbetini olumsuz etkilemesinden kaygı duymadıklarını söyledi.
Miller, "NATO üyeliğinin İsveç için önemli olduğunu, mümkün olan en kısa sürede gerçekleşmesi gerektiğini iletmek için onlarla birlikte çalışmaya devam ediyoruz. Yaptırımların hiçbir şekilde bu katılım üzerinde herhangi bir etkisi olması icap ettiğini düşünmüyoruz." dedi.
ABD, İsveç'in Türkiye'nin endişelerini gidermek üzere için yeterince şey yaptığını ve artık üyeliğin onaylanması gerektiğini tekrarlıyor.
(AEK)
