78'liler Derneği Başkanı Celalettin Can, 'AİHM'den 12 Eylül başvurusuna ret', 'AİHM: Darbe suçu sözleşmeyi ihlal değil' başlıklarıyla Milliyet, Sabah, Radikal gibi gazetelerde, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) 12 Eylül darbecilerinin yargılanması için yapılan başvuruyu reddiyle ilgili yer alan haberlerin gerçeği yansıtmadığını söyledi.
AİHM, "darbeciler anayasal engel nedeniyle yargılanamadığı için Türkiye mahkûm edilsin" talebinde bulunan 78'liler'in başvurusunu, 'kabul edilmezlik' hükmünce reddettiği haberine yer vererek, bu karara karşı itiraz yolunun da olmadığını yazdı."
Can ise, "AİHM, 'başvurulamaz' ve '12 Eylülcüleri yargılamam' demiyor. 'Aynı şekilde başvuramazsın' diyor. AİHM, başvuru anonim ve iddiaya dayalı değil kişisel, ayrıntılı olsun' diyor" diye konuştu.
"Suçu anonimleştirmeden yeniden başvurulabilir"
Can, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu tip suç duyurusu durumlarında genel bir dilekçe hazırlanarak cuntacıların işledikleri suçlar sıralanır ve 'bu suçlardan yargılansın' denir. AİHM'e 'Ülkede yargılayamıyoruz, sen yargıla, bir sonuç elde etmek istiyoruz' demek yeterli olmuyor. Bu tür bir yaklaşım son derece ciddi bir hukuki eksikliği kapsıyor. Nitekim AİHM, kendi hukuksal mantıksallığı içerisinde reddetti."
Can, yeniden AİHM'e başvuru yapılabilmesi için gerekenleri ise şöyle anlattı:
"Her 12 Eylül mağduru 12 Eylül'ü başka türlü yaşamıştır. O nedenle tek tek olayları yer, zaman, tanık göstererek ve bize bunu uygulayanlarla ilgili ayrıntılı bilgi vererek ifade etmek gerekiyor. Ve 15. maddeyi tartışmak yerine insanlık suçlarını kanıtlamak gerekir. Bu yöndeki eksiklikler giderildiğinde tekrar başvurulabilir. Kısaca suçu anonimleştirmemek gerekiyor."
AİHM'in reddettiği başvuru 2007'de yapıldı
78'liler Federasyonu, savcılıkların, anayasanın geçici 15. maddesini gerekçe göstererek, 12 Eylül askeri darbesini gerçekleştiren Milli Güvenlik Konseyi üyeleri hakkında işlem yapılamayacağına karar vermesi üzerine, 2007'de AİHM'ye başvurdu. Başvuruda, geçici 15. maddenin varlığının adil yargılanma hakkını ihlal ettiği iddia edildi.
AİHM, başvuruya ilişkin 7 Ekim 2010'da verdiği kararda, "AİHM tek yargıçlı oturumda, başvurunuz hakkında kabul edilmezlik kararı vermiştir. Mahkeme, sözleşmede (AİHS) aranan koşulların yerine getirilmemiş olduğunu kanaatine varmıştır. Mahkeme, ihlali ileri sürülen hakkın, sözleşme ile güvence altına alınan haklar arasında yer almadığı gerekçesiyle başvurunuzun sözleşme hükümleri ile konu bakımından bağdaşmaz olduğuna karar vermiştir" denildi.(BT/EÖ)
