Zamanın ABD Başkanı Harry S. Truman, bombanın atıldığı haberini o sırada Atlantik'in ortasında bulunan Augusta adlı kruvazörden bildirdi.
Truman bombanın 20 bin ton TNT'den oluştuğunu ve o zamana kadar kullanılan en büyük bombadan 2 bin kat daha güçlü olduğunu söyledi.
Bomba, Enola Gay adlı B-29 uçağından, yerel saatle 08.15'de atıldı. Uçağın mürettebatı bir duman bulutunun yükseldiğini ve her taraftan alevler fışkırdığını anlattı.
Başkan Truman, atom bombasının "evrenin en temel gücünün ortaya çıkmasının habercisi olduğunu" söyledi. Truman'a göre, Hiroşima aynı zamanda, Almanlarla girişilen nükleer silah geliştirme yarışından galip çıkıldığını da belgeliyordu.
Truman, açıklamasına devam ederek, Japonları, İttifak kuvvetlerinin onları bir daha savaşamaz hale getirecekleri konusunda uyardı.
Truman, bombanın atılmasından 10 gün önce yapılan ve Japonya'yı koşulsuz olarak teslim olmaya çağıran Postdam deklarasyonunun, Japonların mahvolmaktan kurtulmak için son şansları olduğunu söyledi.
"Eğer bizim koşullarımızı kabul etmezlerse başlarına gökten yeryüzünden daha önce görülmemiş felaket yağmurları yağmasına hazır olsunlar" diyen Truman "Bu hava saldırısının ardından deniz ve kara kuvvetleri de daha önce görülmemiş sayılarda ve şimdiye kadar görmüş oldukları savaşma gücüyle saldıracaklar" diye ekledi.
Zamanın Britanya Başbakanı Clement Atlee de bir açıklama yaparak "atom projesinin büyük bir potansiyeli olduğunu ve hükümetin bu konuda çalışmalar yapmak üzere Amerika'ya bilim adamları göndermeyi uygun bulduğunu" söyledi.
Winston Churchill tarafından hazırlanan ve Atlee'nin okuduğu açıklamada "Tanrı'nın da yardımıyla, Amerikan ve İngiliz bilim adamları Almanların önüne geçmeyi başardı" dendi.
Açıklama "Atom çalışmalarının, dünya üzerinde ölçülemeyecek zararlar yaratmak yerine bir dünya esenliği ve ülkeler arasında barışın sağlanması için kullanılacağından dolayı şükretmeliyiz" diye bitiyordu.
Etkileri bugün de devam ediyor
Hiroşima'ya atılan bombaya, önceki Başkan Roosevelt'ten esinlenilerek "Little Boy" (Küçük Oğlan) adı verilmişti. Bomba, 13 kilometrekarelik bir alanı yok etti. Hiroşima'daki binaların yüzde 60'ından fazlası yok oldu.
İlk belirlemelere göre 118 bin 661 olan sivil ölü sayısı daha sonra 140 bine çıktı. O günlerde Hiroşima'nın nüfusu 350 bin civarındaydı. Birçok insan da sakat kaldı ve radyasyonun etkileri yüzünden uzun yıllar boyunca hastalıklarla boğuştu.
Üç gün sonra ABD, Nagasaki'ye ikinci ve daha büyük bir atom bombası attı. Bu bombanın adı da Winston Churchill'den esinlenilerek "Fat Man" (Şişko Adam) konmuştu. Bomba yaklaşık 4 ton ağırlığındaydı.
Nagasaki'nin etrafı dağlarla çevrili olduğu için tamamen yokolan alan 6.7 kilometrekare ile sınırlı kaldı; 74 bin kişi ilk anda hayatını kaybetti ve bir o kadar insan da sakat kaldı.
İki atom bombası ve Sovyetler Birliği'nin de 8 Ağustos'ta savaş ilen etmesi üzerine Japonya 14 Ağustos'ta teslim oldu.
İlerleyen senelerde Japonya'da radyasyona bağlı kanser ve benzeri hastalık sayılarında büyük artış yaşandı; sakat doğan bebek sayısı onbinleri buldu. Bugün hala radyasyona bağlı hastalıklar görülmeye devam ediyor. (EÜ/BB)
* Bu haberi Erhan Üstündağ BBC ve Hiroşima Barış Sitesi'nden derleyerek Türkçeleştirdi.
