Fotoğraf: Diktatörlüğün kaybettiği insanların fotoğraflarıyla Plaza de Mayo'ya yürüyenler/Buenos Aires Times
On binlece Arjantinli son 40 yıldır her 24 Mart'ta yaptıkları gibi bu Cuma, 24 Mart "Hafıza, Hakikat ve Adalet Günü"nde 1976-1983 arasında hüküm süren askeri diktatörlük döneminde kaybedilen, işkence gören ve öldürülen 30 bin insanın anısına Buenos Aires'in tarihi Plaza de Mayo'suna ve ülkenin dört bir yanındaki parklara yürüdüler.
Her yıl olduğu gibi, büyük kalabalıklar 24 Mart 1976'da iktidarı ele geçiren askeri diktatörlük altında kaybedilen binlerce insana artık bir efsane hallini almış olan sloganla saygı duruşunda bulundular: "Nunca más" [Bir daha asla].
2001'den beri Katalonya'nın Barcelona kentinde yaşayan eski yüksek devlet memuru Gerardo Pisarello, bir yerel radyoya şimdi anısı için yürüdükleri 30 bin kişiden biri olan babasını anlatıyordu: "Babam [Ángel Pisarello] siyasi mahkumların avukatı olduğu için kaçırıldı ve öldürüldü."
Törenler, insan hakları örgütlerinin hava kararırken okudukları bir metinle son buldu. Ama 45 milyon nüfuslu Arjantin'in bütün kentlerinde gün boyu gösteri ve yürüyüşlede halk cadde ve sokaklardan hiç çekilmedi.
Siyasal eylemci anne ve babası diktatörlüğün ajanlarınca kaçırılan ve öldürülen İçişleri Bakanı Eduardo 'Wado' De Pedro, Radio Destape'ye verdiği demeçte, "Arjantin'in darbe, soykırım ve işkence gibi acılı bir sürecin üstesinden nasıl gelebildiğini ve bu örneğin dünya çapında nasıl tanındığını dile getirmekten onur duyuyorum" dedi.
Darbecilere af yok
Kongre'nin sağcı Carlos Menem hükümeti döneminde (1985-1989) kabul ettiği af yasalarını yürürlükten kaldırdığı 2003'ten bu yana İnsanlığa Karşı Suçlar Başsavcılığı'nın istatistiklerine göre yaklaşık 300 davada, 1,115 eski ordu ve polis memuru mahkum edildi.
Plaza de Mayo'nun Büyükanneleri'nin başkanı Estela de Carlotto, Radio 750'ye verdiği demeçte, "Hafızayı canlı tutmalıyız, aksi takdirde tarih kendini tekrar eder" diyor. Onun başkanlığını yürüttüğü kuruluş şimdiye kadar gözaltında kaybedilen annelerinden bebekken kopartılan 132 kişinin kimliğini geri kazanmayı başardı.
Birçoğu annelerinin tutsaklığında doğan bebeklerin annlerinden ayrılarak rejim mensuplarınca sahiplenilmesine yönelik bir planın varlığının kanıtlanması Menem tarafından affedilmiş olan diktatör Jorge Videla'nın ömür boyu hapis cezasına çarptırılmasına yol açmıştı.
Videla 2013'te hapishanede öldü.
"Bu yıl özel, demokrasinin 40. yılı [10 Aralık'ta] ve af yasalarının yürürlükten kaldırılmasının üzerinden 20 yıl geçti" diyen hükümetin insan hakları sekreteri Horacio Pietragalla Corti de bebekken annesinden koparılıp sahiplenilmişti. Daha sonra Plaza de Mayo Büyükannelerince kurtarılan "75. torun" olmuştu.
(AEK)
