2017 Yılında 77 bin İşçi Eyleme Çıktı

Emek Çalışmaları Topluluğu 2017 yılına ait İşçi Sınıfı Eylemleri Raporunu hazırladı.

Yıl içindeki tüm ulusal ve yerel yazılı basın haberlerini tarayarak oluşturdukları rapordaki verilere göre işçi eylemleri bir önceki yıla kıyasla 1.8 kat arttı. Bu artışın sebebi olarak ise KHK ile işlerinden atılan kamu çalışanları ile metal sektöründe gerçekleşen eylemler gösteriliyor. Metal sektöründe Birleşik Metal-İş ve Türk-Metal ve kanun hükmünde kararnamelerle ihraç edilenlerin yoğun olduğu iş kolunu temsil eden Eğitim-Sen öne çıkıyor.

Emek Çalışmaları Topluluğu'nun 12 Temmuz Perşembe Günü saat 18.00'da Ankara Mülkiyeliler Birliği'nde yapacakları raporda öne çıkan başlıklar şu şekilde:

Günde ortalama 3,6 eylem

Rapora göre 2017 yılı içinde basına yansıyan bin 313 işçi ve memur eylemi gerçekleşti. Bir başka ifadeyle gün başına düşen ortalama eylem sayısı 3,6 oluyor. Bu eylemler arasındaki vakaları incelediğimizde de toplam vaka sayısının 607 olduğunu görüyoruz.

Bu vakalar arasında ise iş yerinden kaynaklanan eş zamanlı ya da yakın aralıklarla organize edilen eylem sayısı 430 iken çalışma hayatına yönelik genel taleplerin dile getirildiği genel eylem sayısı 144 ve bir iş yeri eyleminde devam eden bir mücadeleyle dayanışma için yapılan eylem sayısı ise 33 olarak veriliyor.

Geçen yıla göre eylemler 1.8 kat arttı

Bu veriler bir önceki yıl gerçekleşen eylem sayısıyla kıyaslandığında, işçi eylemleri sayısında 1.8 kat artış olduğu gözlemleniyor. Raporda bu artışın sebebi olarak ise metal işkolu olan MESS (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası) grubuna bağlı 59 iş yerinde tespit edilen 297 eylem ile yayınlanan KHK’lar ile kamu kurumlarından atılan memurların farklı illerde gerçekleştirdikleri eylemler gösteriliyor. KHK’lar sebebiyle işten atılan kişilerin düzenlediği 336 tekil eylem bulunuyor.

77 bin işçinin çoğunluğu özel sektörde

Eylemlere katıldığı tespit edilen yaklaşık işçi sayısı 77 bini buluyor. Bu işçilerin yüzde 44 ünü özel sektörde çalışan kadrolu işçiler, yüzde 24'ünü memurlar, yüzde 13'ünü özel sektör firmalarında çalışan taşeron işçiler, yüzde 11'ini ise kamu kurumlarında çalışan taşeron işçiler oluşturuyor.

En çok kullanılan eylem tipi basın açıklaması

İş yeri temelli eylemlere baktığımızda en çok kullanılan eylem tipi yüzde 64 ile basın açıklaması oluyor. Basın açıklamasını ise sırayla yüzde 23 ile fiili grev, yüzde 11 ile kalıcı direniş takip ediyor. Bu eylemlerin yüzde 33 gibi bir oranında ise üretim ya duruyor ya da yavaşlıyor.

En yaygın sebep toplu iş sözleşmesi

İşçi eylemleri arasında en sık karşılaşılan nedeni yüzde 24 oran ile toplu iş sözleşmesi sırasında yaşanan sorunlar oluşturuyor. Raporda sene sonunda Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası ile devam eden toplu iş sözleşmesi sürecinde gerçekleşen 59 eylem bu kategorideki artışın sebebi olarak sunuluyor.

Toplu iş sözleşmesini takiben en çok görülen eylem nedenleri arasında işten atma, işteyken ücret gaspına uğrama, KHK ile işten atma/ açığa alınma/ sürgün ve sendikalaşma yer alıyor.

Ortalama eylem süresi 21,8 gün

2016 yılında ortalama eylem süresi 10 gün iken bu sayı 2017 yılına ait verilerde 21,8 güne çıkıyor. Eylemlerin çoğu bir günden az sürerken yüzde sekizlik kısmı da 61 günden uzun sürdüğü belirtiliyor.

Hak aradığı için işten atılan işçiler

Araştırmanın diğer bir çarpıcı sonucuna göre 49 tane vakada işçilerin işten atıldığı tespit ediliyor. Mücadele nedeniyle işte çıkarılan işçi sayısı bin 376 iken, 857 kişi de sendikalaştığı için işten atılıyor.

Vakaların dörtte biri metal sektörü

Vakaların gerçekleştiği iş kollarına baktığımızda ise en büyük alanın vakaların dörtte birini oluşturan metal sektörü olduğunu görüyoruz. İnşaat sektörü vakaların yüzde 12’sini oluştururken, genel işler kategorisi yüzde 10’unu, eğitim sektörü yüzde sekizini, giyim sektörü yüzde yedisini oluşturuyor.

Metal sektöründeki eylemlere baktığımızda en çok kitlesel eylemin de bu sektörde yaşandığını görüyoruz. 

Eylemler büyük oranda sendika ile örgütleniyor

Eylemlerin yüzde 71 gibi bir oranında eylemi örgütleyen bir sendika mevcut. Sendika dağılımlarında ise Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı Birleşik Metal-İş ve Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (TÜRK-İŞ) bağlıTürk-Metal yüzde 13’er Eğitim-Sen ise yüzde 12 paya sahip.

Taşeron işçi vakalarını en çok örgütleyen sendika olan yine DİSK'e bağlı Genel-İş ise  yüzde 11 oranına sahip.

Kadın katılım oranı azaldı

Eylemcilerin cinsiyetlere göre dağılım oranına da bakılan raporda eylemlerin yüzde 29’unda kadın katılımının görünür bir şekilde mevcut olduğu söyleniyor.

Bu oran 2016 yılındaki yüzde 32 oranıyla karşılaştırıldığında kadın oranlarında bir düşüş göze çarpıyor. Sadece kadınlardan oluşan eylem sayısı yüzde 3 iken kadınların ağırlıkta olduğu eylem sayısı yüzde 4, kadınlar ve erkeklerin eşit sayıda olduğu eylem oranı ise yüzde 22 olarak veriliyor.

(EÜ/HK)