Sağlık sistemlerine acil yatırımlar yapılmadığı takdirde 2015 yılına kadar hedeflerin gerçekleşmeyeceğini belirten WHO, "Sağlık ve Binyıl Kalkınma Hedefleri" raporunda, sağlık konusundaki gelişmelerin neden yetersiz kaldığını ve bunu değiştirmek için neler yapılması gerektiğini açıkladı.
Sağlık personelinde yaşanan kriz ve sürdürülebilir sağlık finansmanı ihtiyacını vurgulayan rapor, eşit olmayan ve yetersiz sağlık sistemlerini işaret ediyor.
Her yıl 11 milyon çocuk ölüyor
Sağlık hizmetlerinde daha hızlı bir ilerleme gerçekleşmediği takdirde çok sayıda insanın önlenebilir hastalıklardan dolayı hayatını kaybedeceği uyarısında bulunan WHO, gelişmekte olan ülkelerde yılda 11 milyon çocuğun öldüğünü vurgulayarak, yaklaşık 1 milyon insanın sıtma hastalığı nedeniyle, 500 bin in üzerinde kadının da hamilelik ve doğum esnasında öldüğünü belirtiyor.
Yine rapora göre her yıl 3 milyon kişi AIDS hastalığından hayatını kaybediyor.
"Güçlü sağlık sistemleri kurmak, mali yönetim, işgücü planlaması, yol yapımı ve altyapı sistemleri ve bunun gibi birçok alanda devletler arasında karşılıklı gelişmelere ihtiyaç duyar" diyen WHO Genel Direktörü Dr Jong Wook Lee başarının mümkün olabilmesi için sağlık sektörünün ötesine bakılması ve bütünleşmiş bir yaklaşımda bulunulması gerektiğinin altını çiziyor.
Dünya çapında yoksulluğun azaltılması için elde edinilen kazanımlara işaret eden rapor, 1990'lı yıllar boyunca gözlenen eğilim sürdüğü takdirde, yoksul ülkelerin büyük çoğunluğunun Binyıl Hedeflerine ulaşamayacağını belirtiyor.
Bu durumun diğer hedeflere ulaşılmasında engel oluşturduğunu vurgulayan WHO, 2015 olarak gösterilen hedef yıla kadar, gelişmekte olan ülkelerin yoksul bölgelerinde çocuk ölümlerinin engellenmesinde istenilen noktaya ulaşılmadığını belirtiyor. Rapora göre, anne ölüm oranlarındaki düşüş ise ölüm oranlarının zaten az olduğu ülkelerle sınırlı kalıyor.
AIDS, sıtma ve diğer bulaşıcı hastalıkların yayılmasının engellenmesi doğrultusunda sahra altı Afrika'sında büyük bir mücadele verildiğini açıklayan rapor, bu bölge dışında sağlıklı su hedefine küresel çapta erişilebileceğini yazıyor.
Geniş tabanlı sağlık servislerine erişim sağlandığı takdirde her yıl milyonlarca çocuğun hayatının kurtulacağını söyleyen Dr. Lee "Birçok ülkede temel sorun, ekip, ilaç, aşı ve bilginin ihtiyacı olanlara zamanında ve yeterli derecede sağlanmamasıdır. Birçok ülkede, sağlık sistemi ya çöküş noktasında ya da hiç yok" diyor.
Sağlık için finansman gerekiyor
WHO çözümün finansmanda olduğunu vurguluyor. Asgari düzeyde bir sağlık hizmeti alınması için yıllık kişi başı en az 30-40 dolara ihtiyaç olduğunu belirten örgüt, yoksul ülkelerin çoğunluğunda bu rakamın yaklaşık 10 dolar olduğunu, bazılarında ise 2 dolar olduğunu vurguluyor.
Afrika'da sağlık hizmetlerindeki sorunun temelinde personel yetersizliğinin yattığını vurgulanıyor. WHO Ölçüm ve Sağlık Bilgilendirme Sistemleri direktörü Dr Ties Boerma Afrika nüfusunun yüzde 90'ının, 10 bin kişiye 5 doktorun düştüğü yerlerde yaşadığını belirterek, "Dış göç, AIDS'den kaynaklanan ölümler ve bunun ötesinde düşük ücretler, uygunsuz koşullar, insan kaynaklarında yaşanan krizin nedenleri..." diyor
Asya ülkelerinde çocuklar yoksun
Plan International adlı yardım kuruluşunun hazırladığı "Asya'da Büyümek" başlıklı rapora göre Asya kıtasında 600 milyon çocuk "gıda, temiz su, barınma, eğitim, ve sağlık imkanları" olarak sıralanan temel insanı ihtiyaçlardan en az birinden yoksun yaşıyor. 350 milyon çocuk da bunların en az ikisinden yoksun. Bu durum raporda "mutlak yoksulluk" olarak tanımlanıyor.
Rapora göre "Asya'da her gün sessiz bir tsunami yaşanıyor" ve bu durumun nedenleri, hızlı nüfus artışı, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim yetersizliği, kötü yönetim ve yolsuzluk olarak belirtiliyor. (NG/TK)
* WHO'nun raporunun orijinaline ulaşmak için tıklayın.
* Plan International'ın raporunun orijinaline ulaşmak için tıklayın.
