"1968: İsyan, Devrim, Özgürlük"

Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünden Doç. Dr. Ömer Turan’ın “1968: İsyan, Devrim, Özgürlük” kitabı Tarih Vakfı Yurt Yayınları'ndan çıktı.

Kitap, Toplumsal Tarih Dergisi’nin Mayıs 2018’de Ömer Turan editörlüğünde yayımlanan 68 özel sayısının genişletilmesi ile oluştu.

Özel sayıda yer alan makalelerin tamamı, bazıları daha uzun halleri ile olmak üzere, bu çalışmada tekrar okurların dikkatine sunuldu.

Ayrıca Toplumsal Tarih’te yer almayan altı yazı bu kitap için kaleme alındı ve böylelikle 1968’in farklı boyutlarına odaklanan, 22 bölüm ve bir yuvarlak masa toplantısı dökümünden oluşan geniş kapsamlı bir derleme ortaya çıktı.

68’i anlamak

Kitap, dönemin öğrenci hareketlerinin değişik ülkelerdeki eylemleri göz önünde bulundurarak anlaşılabileceği fikrinden yola çıkıyor. Kitapta yer alan makaleler, 68’in ağırlıklı olarak Türkiye’de ve yanı sıra ABD, Batı Almanya, Çekoslovakya gibi farklı ülkelerde nasıl bir eylem dalgası, entelektüel gündem ve etki yarattığına dair bir bakış sunuyor.

Bu anlamda kitap 68’in dünya-tarihsel niteliğini, popüler kültürden farklı siyasal hareketlere uzanan bir yelpazede ortaya koymaya çalışıyor ve dönemin toplumlarının siyaset ve muhalefet tahayyüllerinden kesitler sunuyor.

68 üzerine yapılan çalışmalarda kendisine yeteri kadar yer bulmayan kadınlar ve yeşiller gibi özne ve hareketlerle birlikte toprak işgalleri ve Kürtlerin 68 dönemecinde siyasal mobilizasyonu gibi konular da bu kitapta etraflı şekilde inceleniyor.

Katkıda bulunanlar

Kitabın girişini Ömer Turan “Bir Muhalefet Dalgası Olarak 68” yazısı ile yapıyor. Devamında ise Ömer Turan ve Doğan Çetinkaya’nın Nadire Mater, Fatmagül Berktay ve Masis Kürkçügil ile aldığı yuvarlak masa toplantısının dökümü “68’lilerin Gözünden 68” yazısı ile yer alıyor.

Kitaba makaleleriyle katkı veren isimler ve makaleleri şöyle:

• Ayşen Uysal - Mayıs 68 ve Toplumsal Hareketlerin Uluslararası Dolaşımı
• Axel B. Çorlu - ABD Bağlamında 1968: Genel Temalar, Toplumsal Dinamikler ve Temel Sorular
• Fethiye Beşir - Kadın Kurtuluş Hareketi’nin 68’i
• Tanıl Bora - Rudi Dutschke ve Batı Almanya’da 68
• Alper Akyüz – 1968’in Ürünü Olarak Çevreci, Ekolojist ve Yeşil Hareketler
• Ateş Uslu – Orta ve Doğu Avrupa’da 1968: Marksizmin Rönesansını ve Sosyalist Demokrasiyi Tartışmak
• Bülent Somay – “Burada Bir Şeyler Dönüyor”: Devrim Olarak Müzik
• Esin Paça Cengiz – 1968 ve Radikal Sinema: Avrupamerkezci Bir Bakışın Ötesine Geçmek
• Demet Lüküslü – Gençlik Mitinin Lütuf ve Lanetinin Gölgesinde Türkiye’nin 68 Kuşağı
• Zafer Toprak – 1968-1969 İstanbul Üniversitesi Boykot ve İşgalleri
• Cemil Boyraz – Türkiye’de 1968 ve Eğitime Dair Talepler
• Özgür Ulus Mutlu – Hippiler, Delikanlılar, Devrimciler: Türkiye Basınında 68
• Hakan Koçak – 68’de Öğrenci-İşçi Dayanışması: İşçi-Gençlik Elele!
• Deniz Cenk Demir – 68 Rüzgarında Türkiyeli Kürtler
• Kerem Ünüvar – FKF’den Dev-Genç’e: Türkiye’de 1968 Öğrenci Hareketleri ve Sol
• Ayşe Köse Badur – Türkiye 68’inde Kadınlar
• Zeynep Beşpınar – 68’li Kadınlar ve Ataerkiyle Pazarlık Deneyimleri
• Çimen Günay Erkol – Yarın Yarın: 1968’in Romanında Kadın Olmak
• Begüm Özden Fırat – Köylüler, Devrimciler, Toprak, İşgal: Bitmeyen 68
• Emre Can Dağlıoğlu – Türkiye 68’inin Best-Seller’ı: Türkiye’nin Düzeni
• Bilge Seçkin Çetinkaya – Devrim İçin Hareket, Hareket İçin Tiyatro: 1968’de Sokaklar, İşçiler ve Gençler
• Erden Akbulut ve Erol Ülker – Türkiye 68’ini Kaynaklar Bağlamında İncelemek: TÜSTAV Arşivlerinde 1960’lı Yıllar ve 12 Mart Dönemi

(TP)