Yə tχəλ a ċəċa a.Ša ɣa-la.na.w.mə.t za bza a.wádya-ba, za λamsá dəwa.wt.
Dunay ɣa t°axə´-bza ɣa a.ċʼanə za tə´t Tevfik Esenç 08.10.1992 gə´ dəwa.qʼa. Wana´ ɣafa t°axə´-bza a.bayna.wə.qʼa. A ċəċa.n Türkiye gə´ yə tχəλ a.mə.məs˙a.fa.n, a.mə.ša ɣa-la.fa.n, a.mə.tχə.fa.n.
08.10.1992 λáqʼala; š´ə.nanaw-warad, š´ə.mas˙a, š´ə.warada, š´ə.wadya.qʼa.n yə c°aɣ̅ °ə. Dunay ɣa´w.bza “na´-bza ɣa´ məṡ°a” txa´ž´ š´əx!
“yə´zaqʼala a t°axə´-bza a č´aqʼa´” a. qʼa´. qʼa´ Tevfik Esenç ala a č´aqʼa´...
Αν χαθεί μια γλώσσα, χάνεται και ένας λαός!
Ως παράγοντες του Δικτύου Παρακολούθησης Πιστοποίησης και Έκθεσης των Γλωσσικών Δικαιωμάτων (ΔΠΠΕΓΔ), καλωσορίζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας 2020 με μία δήλωση για την πλέον νεκρή γλώσσα στην Τουρκία του λαού Ουμπίκχ, που εκδιώχτηκε από τον Καύκασο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Σήμερα κανείς στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων και των συντακτών αυτού του κειμένου και των κάτωθι υπογεγραμμένων, δεν μπορεί να διαβάσει και να καταλάβει τη μετάφρασή της δήλωσης στα Ουμπίκχ, καθώς η γλώσσα Ουμπίκχ πέθανε με τον θάνατο του τελευταίου ομιλητή της, Τεβφίκ Εσέντς, ο οποίος απεβίωσε στις 8 Οκτωβρίου 1992.
Χάθηκε σε αυτά τα εδάφη μια γλώσσα μαζί με τα παραμύθια, τα μοιρολόγια και τα νανουρίσματά της…
Συναντηθήκαμε με αφορμή την 21 Φεβρουαρίου, Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας. Μια μέρα που καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της UNESCO στις 17 Νοεμβρίου 1999 με στόχο την ανάπτυξη του αισθήματος αλληλεγγύης, συνεργασίας και φιλίας ανάμεσα στους αρμόδιους των ΜΚΟ, που δραστηριοποιούνται για διαφορετικές γλώσσες στην Τουρκία και/είτε για τον γλωσσικό πλουραλισμό και είναι ευαισθητοποιημένοι όσον αφορά την σημαντικότητα και την σημασία της μητρικής γλώσσας.
Ως παράγοντες ενός δικτύου που θα διευρυνθεί με νέες συμμετοχές, παροτρύνουμε τον καθένα να παρατηρήσει από κοντά κάθε είδους παραβίαση και κάθε επίτευξη σχετικά με τα γλωσσικά δικαιώματα, να δείξει σεβασμό και να αποδεχτεί όλες τις μητρικές γλώσσες.
Καθώς υποδεχόμαστε αυτήν τη σημαντική ημέρα με μία μαζική πρόσκληση θέλουμε να τονίσουμε την πρακτική και θεωρητική σημασία όλων των μητρικών γλωσσών για την ανθρωπότητα, καθώς και τη μοναδική τους αξία, και ιδιαίτερα των χαμένων, αυτών που κινδυνεύουν και των μειονοτικών γλωσσών. Θέλουμε και υπερασπιζόμαστε τον πλουραλισμό σε κάθε έκφανση της ζωής έτσι ώστε να αρθούν τα εμπόδια από όλες τις γλώσσες, κάθε άτομο να ζήσει με την μητρική του γλώσσα, όπως θέλει και να γίνει αποδεκτό ότι η ποικιλία γλωσσών είναι η εγγύηση μιας ειρηνικής ζωής.
Ως παράγοντες ενός δικτύου που υλοποιεί δράσεις για τις μητρικές μας γλώσσες ή για την ποικιλία γλωσσών, καλούμε όλους τους κάτοχους μιας τουλάχιστον μητρικής γλώσσας να ευαισθητοποιηθούν για τις παραβάσεις δικαιωμάτων των μητρικών γλωσσών και να προσπαθήσουν για νέες ανακτήσεις.
Ας παρευρεθούμε όλοι στις εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν και να στηρίξουμε τις εργασίες που διεξάγονται με αφορμή την 21 Φεβρουαρίου, Ημέρα Μητρικής Γλώσσας, έτσι ώστε αυτή η ευαισθητοποίηση και αυτός ο αγώνας να είναι συνεχείς!
Ας γιορτάσουμε την «Ημέρα Μητρικής Γλώσσας» όλων των γλωσσών του κόσμου!
Agos Ermenice Ek, Aramyan Okulundan Yetişenler Derneği, Arap Alevi Gençlik Meclisleri, Aras Yayıncılık, Avesta Yayınevi, Avlaremoz Platformu, Bianet, Ehliddar, El Amaneser, Gazete Sabro, Gor Hemşin Kültür Dil Tarih Dergisi, Gürcü Dil Merkezi, Gürcü Haber Portalı, Gürcü Kültür Merkezi, Hemşin Kültürünü Araştırma ve Yaşatma Derneği, Heyamola Yayınevi, İsmail Beşikci Vakfı, İstanbul Arap Alevi Meclisi, İstanbul Kafkas Kültür Derneği, İstos Yayınevi, Jıneps Gazetesi, Kafkas Dernekleri Federasyonu, Kürt Araştırmaları Derneği, Laz Kültür Derneği, Medya Kitabevi, Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği, Mızağe Dergi, Nor Zartonk, Ogni Dergisi, Peywend Yayınları, RUMVADER, Sefarad Kültürü Araştırma Merkezi, Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı, Süryani Dernekleri Federasyonu, Türkiye Kültürleri Araştırma Grubu, Uncire Dergisi, Vejiyaişê Tiji (Tij Yayıncılık), Weşanxaneyê Vateyî (Vate Yayınevi), Yaşam Bellek Özgürlük Derneği, 1864 Hafıza Merkezi. (DP/VH/APA)
* Rumcaya çeviren: Danai Palakoğlu ve Vasiliki Hristodulu
** Dil Hakları İzleme Belgeleme ve Raporlama Ağı (DHİBRA) [email protected]
