Die Welt: Türk devletine bağlı imamlar sınır dışı edilsin

Zeit Online, Erdoğan'ın tutumunun NATO için de sonuçları olması gerektiği kanaatinde: “Türkiye'nin bir NATO üyesi olarak, böylesi krizlerde dahi tüm değerleriyle birlikte savunma ittifakının koşulsuz yanında yer aldığı fikrinden ve kendisini ittifakın bir parçası olarak gördüğünü düşünmekten vazgeçmek gerekiyor. Türkiye ve Cumhurbaşkanı'nın NATO ve Batı'yla ilişkisi tamamen stratejik. Dış politikada ilan ettiği gayesi, türlü ortaklarıyla eşzamanlı olarak özerk ilişkiler sürdürmek - elbette daima kendi çıkarları doğrultusunda. Ve buna Hamas da dahil. NATO'nun bunu daha fazla tolere etmesi mümkün değil.”

Mladá fronta dnes, bu tutumun arkasında ideolojik ilkeler göremiyor: "Hayır, Erdoğan gerçek bir Hamas destekçisi değil; yalnızca eylül ayında İsrail'le ilişkilerini güçlendiren ve bundan kazançlı çıkacağının gayet farkında olan bir pragmatist. ... Bugün, Türkiye dahil Müslüman ülkelerin sokakları İsrail'e misilleme çağrısı yapan insanlarla dolup taşıyor. Bu yüzden Cumhurbaşkanı'nın da kurtlarla birlikte uluması gerekiyor. Bu arada Erdoğan'ın bir de 'teröristler' dediği Kürtler var ki, onlara İsrail'in Filistinlilere yaptığından daha da beter muamele ediyor. Kürtlerin kendi kaderlerini tayin etme ve kendi devletlerine sahip olma hakları yok mu? Erdoğan çifte standart uyguluyor ve ustalıkla kendi iktidarını güçlendiren tarafta saf tutuyor."

Večernji list, Erdoğan'ın ikili oynamaya çalıştığını söylüyor: "AKP ve Hamas'ın beslendiği ideoloji aynı: Müslüman Kardeşler. Dolayısıyla, Erdoğan'ın Hamas'la ilişkileri olağanüstü iyi. ... Erdoğan, tüm Müslümanların büyük lideri olduğunu kanıtlama ve İran'la birlikte Filistinlileri en çok önemseyenlerden olduğunu gösterme fırsatını kaçırmak istemiyor. İran yanlısı militan örgütlerin Suriye ve Irak'ta ABD çıkarlarına saldırması ise bilinen bir gerçek. Ve kudretli Erdoğan, Müslümanların sevgisini kazanmak için Filistin'i desteklemekte İran'la yarışırken, Türkiye'nin NATO'nun bir parçası olduğunu ve dolayısıyla Batı dünyasında önem teşkil ettiğini savunuyor."

Radio Kommersant FM, Gazze çatışmasının arka zemininde İslam dünyası içinde bir boy ölçüşme yaşandığını da görüyor: "Türkiye, İran ve Suudi Arabistan hep İslam dünyasının lideri olma mücadelesi vermiştir. ... Gazze sorununa çözüm bulmak hepsi için ciddi bir zafer fırsatı sunabilir. Filistin meselesinin İslam dünyasını birleştiren neredeyse tek şey olduğu ortada. İran için elbette her şeyin olduğu gibi kalması en iyisi. Kaos ve türlü terörist gruplara destek vermekten müteşekkil bir stratejisi var. Fakat Türkler ve Suudiler, Gazze Şeridi’ni refaha kavuşturacak organizatörler ve garantörler olmaya pek hevesliler. Bu çabaları da Erdoğan’ın neden tehditler savurduğunu açıklıyor."

Visão, Erdoğan'a artık güvenilemeyeceği kanaatinde: "Önce Ukrayna, şimdi de İsrail meselesinde, siyasi ve askeri yönelimine karşı giderek artan bir güvensizlik duygusu hâkim. Türkiye'nin Batı açısından çok güçlü ve önemli bir ülke olduğu doğru, ancak Erdoğan'a güvenilemez. ... Üstelik güvenilir olmaktan git gide daha da uzaklaşıyor. Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5. Maddesi devreye girecek olsaydı, NATO'yu çiğneyip ittifaktan ayrılan ilk kişi şüphesiz Erdoğan (Türkiye ile karıştırılmasın) olurdu. Belli Türklerin İsveç'e sığınmasını engelleyen Türkiye, Hamas, Hizbullah, İslami Cihad şeklinde uzayıp giden terör örgütleri listedeki 'kurtuluş hareketlerinin' önde gelen üyelerini barındırmaktan imtina etmiyor."

Republica.ro, Erdoğan'ın Müslüman toplumları kışkırttığını söylüyor: "Türkiye Gazze'ye asker göndermeyecek, İsrail'e de saldırmayacak; ancak Pakistan'dan Amerika'ya bütün Müslümanlar harekete geçiriliyor. ... Erdoğan Müslümanlar arasındaki ulusötesi, küresel bağlantılara güveniyor. Müslümanların Batı'ya karşı olduğu kadar Mısır ve Ürdün gibi ılımlı Arap liderlere, hatta Filistin Ulusal Yönetimi'ne karşı ayaklanmasını sağlamaya çalışıyor."

Večernji list, Erdoğan'ın ikili oynamaya çalıştığını söylüyor: "AKP ve Hamas'ın beslendiği ideoloji aynı: Müslüman Kardeşler. Dolayısıyla, Erdoğan'ın Hamas'la ilişkileri olağanüstü iyi. ... Erdoğan, tüm Müslümanların büyük lideri olduğunu kanıtlama ve İran'la birlikte Filistinlileri en çok önemseyenlerden olduğunu gösterme fırsatını kaçırmak istemiyor. İran yanlısı militan örgütlerin Suriye ve Irak'ta ABD çıkarlarına saldırması ise bilinen bir gerçek. Ve kudretli Erdoğan, Müslümanların sevgisini kazanmak için Filistin'i desteklemekte İran'la yarışırken, Türkiye'nin NATO'nun bir parçası olduğunu ve dolayısıyla Batı dünyasında önem teşkil ettiğini savunuyor."